1. Giới thiệu

Trong những năm gần đây, thị trường tiền điện tử đã trải qua sự phát triển nhanh chóng, tiến từ sự ảnh hưởng ban đầu của Bitcoin đến sự xuất hiện của hàng nghìn loại tiền điện tử, dẫn đến một thị trường ngày càng mở rộng thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư toàn cầu. Tiền điện tử, với tính phân quyền, tính vô danh và tính tiện lợi trong giao dịch, cho thấy tiềm năng lớn trong các lĩnh vực như thanh toán xuyên biên giới và tài chính phi tập trung (DeFi), ảnh hưởng sâu sắc đến hệ thống tài chính truyền thống.

XLM (Stellar Lumens) và XRP (Ripple) là hai loại tiền điện tử nổi bật trên thị trường tiền mã hóa, đều đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới. XLM nhằm xây dựng một hệ sinh thái tài chính mở, phi tập trung để cho phép bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu trên thế giới, thực hiện các giao dịch tài chính một cách dễ dàng và chi phí thấp, đặc biệt hữu ích trong việc thúc đẩy sự bao gồm tài chính ở các nước đang phát triển. Ngược lại, XRP, thông qua sự hợp tác mạnh mẽ với các tổ chức tài chính, đã thiết lập một mạng lưới thanh toán xuyên biên giới hiệu quả nhằm giải quyết các vấn đề như phí giao dịch cao và thời gian xử lý dài thường thấy trong các hình thức thanh toán xuyên biên giới truyền thống.

2. Kiến thức cơ bản về XLM và XRP

2.1 Giới thiệu XLM

2.1.1 Khái niệm cơ bản

XLM, còn được biết đến với tên gọi Stellar, là token bản địa của nền tảng blockchain Stellar. Stellar là một giao thức thanh toán phân tán nguồn mở được thiết kế để tạo ra một hệ sinh thái tài chính mở, phân quyền, cho phép bất kỳ ai trên toàn cầu dễ dàng và hiệu quả về mặt chi phí thực hiện các giao dịch tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển tiền liên quốc gia, nơi mà XLM có những lợi thế độc đáo.

Tổng nguồn cung của XLM là 100 tỷ, không được tạo ra thông qua khai thác mỏ, mà tất cả đều được phát hành từ đầu dự án. Mô hình trước khi phát hành này khác biệt so với các loại tiền điện tử như Bitcoin, được tạo ra thông qua khai thác mỏ, nhằm tránh các vấn đề tiềm ẩn như tiêu thụ năng lượng và tập trung quyền lực tính toán trong quá trình khai thác mỏ, và tập trung hơn vào việc đạt được mục tiêu về sự bao gồm tài chính. Trong mạng lưới Stellar, XLM đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực. Nó không chỉ là nơi lưu trữ giá trị, tương tự như chức năng tiết kiệm của loại tiền tệ truyền thống, mà còn phục vụ như một phương tiện giao dịch trong mạng lưới, được sử dụng để trả các loại phí giao dịch khác nhau, bao gồm cả phí chuyển tiền xuyên biên giới. Ngoài ra, XLM cũng có thể đóng vai trò trong hợp đồng thông minh và ứng dụng phi tập trung (DApps) như một cơ chế động viên, khuyến khích các nhà phát triển xây dựng các ứng dụng tài chính sáng tạo trên nền tảng Stellar.

Lịch sử phát triển 2.1.2

Hành trình của XLM bắt đầu vào năm 2014 khi Jed McCaleb, người đồng sáng lập của Ripple, và Joyce Kim khởi xướng dự án Stellar. Họ giới thiệu XLM với tầm nhìn phá vỡ các rào cản của tài chính truyền thống và đạt được sự kết nối tài chính toàn cầu. Trong giai đoạn đầu của dự án, nhóm tập trung vào phát triển công nghệ, xây dựng kiến trúc cơ bản của blockchain Stellar và thiết kế cẩn thận Giao thức Đồng thuận Stellar (SCP), một cơ chế đồng thuận độc đáo. Việc tạo ra SCP là quan trọng, vì nó đảm bảo an ninh mạng và phân cấp trong khi tăng tốc độ xử lý giao dịch và giảm tiêu thụ năng lượng đáng kể, đặt nền móng kỹ thuật mạnh mẽ cho sự phát triển của XLM.

Một khi công nghệ cơ bản đã được đặt chỗ, XLM bắt đầu mở rộng các đối tác và tìm kiếm đột phá trong ứng dụng thực tế. Năm 2017, XLM đạt được một cột mốc quan trọng bằng cách hợp tác với IBM để đẩy mạnh giải pháp thanh toán xuyên biên giới. Mối quan hệ đối tác này đã chứng minh là quan trọng, khi ảnh hưởng và sức mạnh kỹ thuật của IBM giúp đưa XLM vào tầm quan sát của nhiều doanh nghiệp và tổ chức tài chính hơn, mở rộng việc sử dụng nó trong thanh toán xuyên biên giới. Theo thời gian, XLM đã sâu rộng hợp tác với các công ty khác, bao gồm các đối tác chiến lược với các nhà cung cấp chuyển tiền toàn cầu như MoneyGram để thử nghiệm hệ thống thanh toán xuyên biên sử dụng mạng lưới Stellar. Qua các đối tác này, XLM đã chứng minh giá trị thực tế của mình, với tốc độ giao dịch và ưu điểm về chi phí rõ ràng trong các ứng dụng thực tế, thu hút thêm người dùng sử dụng nó cho các giao dịch tài chính xuyên biên giới.

Với sự phát triển của thị trường và sự thay đổi trong nhu cầu của người dùng, XLM đã liên tục nâng cấp công nghệ và hệ sinh thái của mình. Trong năm 2020, mạng lưới Stellar đã trải qua một số bản cập nhật lớn nhằm cải thiện hiệu suất và ổn định, từ đó nâng cao trải nghiệm người dùng. XLM cũng đã bắt đầu khám phá các ứng dụng DeFi, hỗ trợ việc phát triển và vận hành nhiều dự án DeFi được xây dựng trên mạng lưới Stellar, mang đến cho người dùng một loạt dịch vụ tài chính đa dạng hơn.

Từ năm 2023 đến năm 2024, XLM đã đạt được tiến triển mới trong việc mở rộng hệ sinh thái của mình. Ví dụ, nó đã đạt được một đối tác chiến lược sâu rộng với Zebec, một giao thức thanh toán trực tuyến dựa trên Solana, tích hợp hệ thống thanh toán và dịch vụ của Zebec vào hệ sinh thái XLM. Đối tác này không chỉ mang lại các trường hợp sử dụng và nhóm người dùng mới cho XLM mà còn đưa thêm sức sống mới vào sáng tạo thanh toán của nó.

2.2 Giới thiệu XRP

2.2.1 Khái niệm cơ bản

XRP, cũng được biết đến với tên gọi Ripple, là đồng tiền gốc của mạng thanh toán Ripple. Ripple là một giao thức thanh toán phân phối mã nguồn mở được thiết kế để cung cấp cho ngân hàng và cơ quan tài chính một giải pháp hiệu quả, giá rẻ cho các giao dịch xuyên biên giới, nhằm giải quyết các vấn đề như phí cao, thời gian giao dịch dài và quy trình phức tạp trong các thanh toán xuyên biên giới truyền thống.

Tổng nguồn cung XRP được cố định ở mức 100 tỷ, tương tự như XLM, nó cũng không được tạo ra thông qua khai thác. Trong mạng Ripple, XRP có một mục đích rõ ràng và quan trọng. Một mặt, nó được sử dụng như một loại tiền tệ cầu nối trong thanh toán xuyên biên giới. Do sự đa dạng của các loại tiền tệ đấu thầu hợp pháp ở các quốc gia và khu vực khác nhau, biến động tỷ giá thường xuyên, thanh toán trực tiếp qua biên giới thường gặp nhiều khó khăn và chi phí cao. Sự xuất hiện của XRP cung cấp một cách tiếp cận mới để giải quyết vấn đề này. Khi thực hiện thanh toán xuyên biên giới, người trả tiền trước tiên có thể trao đổi đấu thầu hợp pháp quốc gia của họ thành XRP, sau đó nhanh chóng chuyển XRP thông qua mạng Ripple đến khu vực của người nhận và người nhận sau đó có thể trao đổi XRP thành đấu thầu hợp pháp địa phương, do đó đạt được chuyển tiền xuyên biên giới nhanh chóng và chi phí thấp. Mặt khác, XRP cũng có thể được sử dụng để thanh toán phí giao dịch trên mạng Ripple, đảm bảo hoạt động bình thường của mạng và xử lý trơn tru các giao dịch.

2.2.2 Lịch Sử Phát Triển

Năm 2012, tiền điện tử tiền điển tử tiền điển tử của Ripple Labs, một công ty khởi nghiệp tại Thung lũng Silicon, đã được giới thiệu. Ban đầu, nó không thu hút sự chú ý rộng rãi vì Bitcoin nắm giữ thị trường tiền điện tử. Tuy nhiên, XRP dần dần được công nhận vì giải pháp thanh toán xuyên biên giới độc đáo của nó và vị trí chiến lược với các tổ chức tài chính truyền thống. Ở giai đoạn đầu, Ripple Labs tập trung vào việc tối ưu hóa hiệu suất của XRP trong thanh toán xuyên biên giới, cải thiện tốc độ giao dịch và giảm phí.

Vào năm 2017, thị trường tiền điện tử đã trải qua một thị trường tăng giá mạnh mẽ, và XRP đã trải qua một sự phát triển đáng kể. Giá của nó đã tăng mạnh từ khoảng 0,006 đô la vào đầu năm lên khoảng 3,84 đô la vào cuối năm, đánh dấu một tăng trưởng hơn 600 lần. Sự tăng giá này đưa XRP vào top các loại tiền điện tử hàng đầu theo vốn hóa thị trường, khiến nó trở thành một tâm điểm trong thị trường. Đằng sau sự tăng giá này là sự tiến bộ liên tục của XRP trong các ứng dụng thực tế. Ripple Labs đã tích cực làm việc để hợp tác với các tổ chức tài chính lớn, bao gồm Standard Chartered và Ngân hàng Santander, cùng với những đối tác khác, để tích hợp XRP vào thanh toán xuyên biên giới. Những đối tác này tiếp tục xác nhận tính khả thi và ưu điểm của XRP trong thanh toán xuyên biên giới, thúc đẩy sự chấp nhận của nó trong ngành tài chính.

Tuy nhiên, với sự phát triển của thị trường tiền điện tử, các vấn đề quy định dần dần xuất hiện. Vào năm 2020, Ủy ban Chứng khoán và Trao đổi Mỹ (SEC) đã đệ đơn kiện Ripple Labs, cáo buộc hãng đã bán XRP như một chứng khoán chưa đăng ký, vi phạm luật chứng khoán. Vụ kiện này tạo ra sự không chắc chắn đáng kể đối với XRP, và giá của nó đã trải qua biến động đáng kể. Trước vụ kiện, Ripple Labs đã quyết liệt bảo vệ mình, phủ nhận các cáo buộc trong khi tiếp tục đổi mới và mở rộng kinh doanh của mình. Công ty tiếp tục tối ưu hóa mạng thanh toán Ripple, nâng cao tốc độ và bảo mật giao dịch, và tích cực khám phá các kịch bản ứng dụng mới, như trong DeFi và NFTs, để tìm kiếm cơ hội tăng trưởng mới cho XRP.

Từ năm 2023 đến năm 2024, XRP đã có một số tiến triển tích cực trong khi đối mặt với vụ kiện đang diễn ra. Vào tháng 7 năm 2023, một quyết định của tòa án xác định rằng việc bán XRP trên thị trường thứ cấp không cấu thành một hợp đồng đầu tư và do đó không phải là chứng khoán chưa đăng ký, cung cấp một số hỗ trợ cho tư cách pháp lý của XRP. Trong năm 2024, Ripple đạt được thêm những chiến thắng trong vụ kiện với SEC, khi một thẩm phán giảm phạt từ 2 tỷ đô la xuống còn 150 triệu đô la. Quyết định này tăng cường niềm tin của thị trường vào XRP, dẫn đến một cú sốc giá. Hơn nữa, XRP cũng đã đạt được những bước tiến lớn trong việc mở rộng hệ sinh thái của mình bằng cách tích hợp với các mạng blockchain khác, chẳng hạn như giới thiệu một Ethereum Virtual Machine (EVM) sidechain cho sổ cái XRP, thưởng cho các người xác minh bằng token XRP, đưa sự sống động mới vào các kịch bản ứng dụng và phát triển hệ sinh thái của XRP.

3. So sánh kỹ thuật

3.1 Cơ chế Đồng thuận

3.1.1 Giao thức Đồng thuận Stellar của XLM

XLM áp dụng Giao thức Đồng thuận Stellar (SCP) là một trong những điểm nổi bật về công nghệ của nó. SCP là một thuật toán đồng thuận dựa trên Thỏa Thuận Byzantine Liên Kết (FBA), xây dựng mạng lưới tin cậy để đạt được sự đồng thuận. Dưới cơ chế SCP, mỗi nút bỏ phiếu dựa trên mức độ tin cậy của riêng mình vào các nút khác để xác nhận tính hợp lệ của giao dịch.

Cụ thể, mỗi nút có 'lát cắt Quorum' riêng của mình, đó là một tập hợp các nút mà nó công nhận là đáng tin cậy đủ. Miễn là những nút này đạt được sự nhất trí, nút sẽ xác nhận giao dịch. Thiết kế này mang lại hệ thống một mức độ linh hoạt cao và kháng chiến. Ngay cả khi một số nút bị tấn công hoặc thất bại, miễn là các lát cắt Quorum của các nút còn lại vẫn hoàn toàn, mạng vẫn có thể hoạt động bình thường. Ngoài ra, trong mạng Stellar, các nút không hoàn toàn bằng nhau, mà được gán trọng số khác nhau dựa trên uy tín, hiệu suất lịch sử và các yếu tố khác. Các nút có trọng số cao có ảnh hưởng lớn hơn trong quá trình nhất trí, và kết quả bỏ phiếu của họ về giao dịch quan trọng hơn, góp phần vào hiệu quả và độ chính xác tổng thể của sự nhất trí.

SCP có những lợi ích đáng kể. Một mặt, nó hiệu quả và tiết kiệm năng lượng, loại bỏ cần phải thực hiện các phép tính băm mở rộng như Proof of Work (PoW) của Bitcoin, giảm lượng tiêu thụ năng lượng đáng kể. Mặt khác, xác nhận giao dịch cực kỳ nhanh chóng, thường hoàn thành trong vài giây, mang lại trải nghiệm giao dịch gần như thời gian thực cho người dùng, khiến cho XLM hoạt động tốt trong các tình huống yêu cầu tốc độ giao dịch cao như thanh toán vi mô xuyên biên giới. Tuy nhiên, SCP cũng có những hạn chế nhất định. Do phụ thuộc vào mối quan hệ tin cậy giữa các nút, khi mạng mở rộng, việc duy trì và quản lý mối quan hệ tin cậy có thể trở nên khó khăn hơn, có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của sự đồng thuận. Ngoài ra, mặc dù SCP tuyên bố có đặc điểm phân cấp, trong thực tế, một số siêu nút có thể ảnh hưởng đáng kể đến mạng, một phần làm suy yếu mức độ phân cấp.

3.1.2 Giao thức Đồng thuận Ripple của XRP

Giao thức Đồng thuận Ripple (RPC) mà XRP phụ thuộc vào cũng là duy nhất. RPC là một thuật toán đồng thuận phân tán dựa trên các nút tin cậy, giải quyết đồng thuận thông qua mạng lưới các nút xác minh. Trong mạng lưới Ripple, có một Danh sách Nút Duy nhất (UNL) bao gồm các nút được vận hành bởi công ty Ripple và các tổ chức tin cậy khác, chịu trách nhiệm xác minh và xác nhận các giao dịch.

Khi một giao dịch mới xảy ra, thông tin giao dịch được phát sóng đến các nút xác thực khác nhau trong mạng lưới. Những nút này sẽ xác minh giao dịch, kiểm tra tính hợp lệ của nó, như là xem xem số dư tài khoản của người gửi có đủ không, và xem chữ ký giao dịch có hợp lệ không. Sau đó, các nút xác thực sẽ liên lạc với nhau, trao đổi quan điểm về giao dịch. Khi đa số các nút xác thực (thường là hơn 80%) đạt được sự đồng thuận về giao dịch, nó được coi là hợp lệ và được thêm vào sổ cái. Cơ chế đồng thuận này cho phép thời gian xác nhận giao dịch cực kỳ ngắn cho XRP, thường chỉ từ 3-5 giây, đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt của các tổ chức tài chính về tốc độ thanh toán xuyên biên giới. Ngoài ra, do không cần sức mạnh tính toán đáng kể cho việc đào, chi phí giao dịch cũng rất thấp, chỉ với mức phí 0.00001 XRP mỗi giao dịch, gần như là không đáng kể.

Tuy nhiên, Giao thức Consensus Ripple cũng đối mặt với một số nghi ngờ. Nó phụ thuộc nặng nề vào các nút xác thực trong UNL, hầu hết đều do công ty Ripple kiểm soát và một số tổ chức tin cậy, dẫn đến tranh cãi về sự phân quyền của mạng lưới Ripple. Một số thành viên cộng đồng chỉ trích nó vì thiếu tinh thần phân quyền và không phù hợp với các nguyên tắc cốt lõi của blockchain. Trong trường hợp thất bại hoặc tấn công vào các nút chính này, nó có thể ảnh hưởng đáng kể đến sự ổn định và an ninh của toàn bộ mạng lưới. Hơn nữa, do tính đóng cửa tương đối của Giao thức Consensus Ripple, việc cho các nút mới tham gia mạng lưới trở nên khó khăn, điều này một phần nào đó hạn chế sự phát triển và tăng trưởng của mạng lưới.

3.2 Tốc độ và Chi phí Giao dịch

3.2.1 Hiệu suất của XLM

XLM hoạt động tốt về tốc độ giao dịch và chi phí, sở hữu những ưu điểm đáng kể. Về tốc độ giao dịch, mạng lưới Stellar có thể đạt được xác nhận giao dịch trong vài giây thông qua Giao thức Đồng thuận Stellar (SCP). Theo dữ liệu chính thức và các bài kiểm tra thực tế, thời gian xác nhận giao dịch trung bình của XLM khoảng 3 - 5 giây, một tốc độ dẫn đầu giữa nhiều loại tiền điện tử, đáp ứng nhu cầu của người dùng về giao dịch ngay lập tức.

Từ góc độ chi phí giao dịch, XLM có phí giao dịch cực kỳ thấp, đến mức đối với một số giao dịch nhỏ, phí có thể gần như không đáng kể. Thông thường, phí giao dịch XLM chỉ là một phần nhỏ của một xu, làm cho nó trở thành lợi thế duy nhất trong lĩnh vực thanh toán nhỏ xuyên biên giới. Lấy ví dụ về kiều hối xuyên biên giới ở một quốc gia châu Phi nào đó, cư dân địa phương thường cần chuyển tiền cho người thân ở nước ngoài. Các phương thức chuyển tiền truyền thống như chuyển khoản ngân hàng hoặc chuyển tiền qua Western Union có phí cao và thời gian xử lý dài, thường mất 2-3 ngày làm việc, với phí có thể lên tới 5% - 10% số tiền chuyển tiền. Sử dụng XLM để chuyển tiền xuyên biên giới không chỉ giảm đáng kể phí xuống chỉ còn một phần nhỏ so với các phương thức truyền thống mà còn cho phép tiền đến trong vòng vài phút, cải thiện đáng kể hiệu quả chuyển tiền, giảm chi phí và cung cấp cho người dân địa phương giải pháp thanh toán xuyên biên giới thuận tiện và tiết kiệm hơn.

3.2.2 Hiệu suất của XRP

XRP cũng nổi bật trên thị trường tiền điện tử với tốc độ giao dịch xuất sắc và chi phí giao dịch thấp. Thời gian xác nhận giao dịch của XRP cực kỳ ngắn, trung bình chỉ khoảng 3-5 giây, vượt xa so với các phương pháp thanh toán xuyên biên giới truyền thống, và thậm chí nhanh hơn nhiều so với một số loại tiền điện tử phổ biến khác như Bitcoin, Ethereum, và các loại tiền khác. Thời gian xác nhận giao dịch nhanh chóng giúp XRP đạt được việc đến quỹ trong thời gian thực trong các khoản thanh toán xuyên biên giới, cải thiện đáng kể hiệu quả giao dịch và đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt của các cơ sở tài chính về tính kịp thời của thanh toán xuyên biên giới.

Về chi phí giao dịch, XRP có một mức phí giao dịch rất thấp chỉ 0.00001 XRP, tương đương khoảng một phần năm của một xu tại giá thị trường hiện tại, gần như không đáng kể. Chi phí giao dịch thấp này mang lại cho XRP lợi thế chi phí đáng kể trong các giao dịch xuyên biên giới lớn. Ví dụ, nếu một tập đoàn đa quốc gia cần chuyển khoản 10 triệu đô la Mỹ cho các chi nhánh nước ngoài của mình, việc sử dụng phương pháp chuyển khoản ngân hàng truyền thống có thể gây ra chi phí giao dịch hàng chục nghìn đô la Mỹ, cũng như các khoản phí bổ sung như phí điện báo và phí chuyển khoản. Tuy nhiên, việc sử dụng XRP cho việc chuyển khoản xuyên biên giới, chi phí giao dịch chỉ là vài đô la, giảm chi phí đáng kể. Đó là những lợi thế này đã thu hút sự chú ý và áp dụng của nhiều tổ chức tài chính. Các ngân hàng quốc tế như Standard Chartered Bank và Santander Bank đã chấp nhận XRP cho dịch vụ thanh toán xuyên biên, hoàn toàn xác minh hiệu quả và tính thực tế của XRP trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên.

3.3 Chức năng Hợp đồng Thông minh

3.3.1 Nền tảng hợp đồng thông minh Soloban của XLM

Sự ra mắt của nền tảng hợp đồng thông minh Soloban đã trao cho XLM khả năng hợp đồng thông minh mạnh mẽ, mở ra một hành trình mới trong tài chính phi tập trung (DeFi) và các lĩnh vực khác. Soloban được xây dựng trên WebAssembly (Wasm), cho phép nó tương thích với nhiều ngôn ngữ lập trình. Các nhà phát triển có thể sử dụng các ngôn ngữ quen thuộc như Rust, C++, v.v. cho việc phát triển hợp đồng thông minh, giảm thiểu đáng kể ngưỡng cửa phát triển và thu hút thêm nhiều nhà phát triển tham gia vào việc xây dựng hệ sinh thái XLM.

Nền tảng hợp đồng thông minh Solovian mang đến các kịch bản ứng dụng phong phú cho XLM. Trong lĩnh vực DeFi, các hợp đồng thông minh dựa trên Solovian có thể đạt được việc cho vay phi tập trung, giao dịch, khai thác thanh khoản và các chức năng khác. Ví dụ, người dùng có thể gửi XLM hoặc tài sản khác vào các nền tảng cho vay thông qua hợp đồng thông minh để kiếm lãi suất; họ cũng có thể giao dịch XLM với các loại tiền điện tử khác trên sàn giao dịch phi tập trung mà không phụ thuộc vào các nền tảng giao dịch trung tâm truyền thống, từ đó cải thiện tính bảo mật và minh bạch của các giao dịch. Trong lĩnh vực tài chính chuỗi cung ứng, các hợp đồng thông minh có thể ghi lại thông tin lưu thông của hàng hóa, các điều khoản hợp đồng của cả hai bên, v.v., để đạt được việc thanh toán tự động và giảm can thiệp của con người, giảm thiểu rủi ro giao dịch. Ngoài ra, trong lĩnh vực xác minh danh tính, hệ thống bỏ phiếu, v.v., các hợp đồng thông minh Solovian cũng có thể đóng vai trò quan trọng, mã hóa và xác minh thông tin danh tính thông qua hợp đồng thông minh, cũng như đảm bảo sự công bằng, công lý và minh bạch trong quá trình bỏ phiếu.

Sự xuất hiện của nền tảng hợp đồng thông minh Solana đã có tác động sâu rộng đối với sự phát triển của hệ sinh thái XLM. Nó đã thu hút một số lượng lớn các nhà phát triển và dự án đến định cư, làm phong phú hệ sinh thái ứng dụng của XLM, và tăng cường tính cạnh tranh trên thị trường của XLM. Ngày càng nhiều người dùng bắt đầu chú ý và sử dụng XLM, không chỉ vì lợi thế trong thanh toán xuyên biên giới, mà còn vì tiềm năng trong các kịch bản ứng dụng hợp đồng thông minh. Điều này giúp thúc đẩy việc sử dụng rộng rãi của XLM trên toàn cầu, củng cố vững chắc vị thế của nó trên thị trường tiền điện tử.

3.3.2 Tình hình hợp đồng thông minh XRP

So với việc khám phá và phát triển hợp đồng thông minh một cách tích cực của XLM, XRP đã tiến triển chậm hơn trong lĩnh vực này, cho thấy rõ ràng nhược điểm. Hiện tại, XRP chưa có chức năng hợp đồng thông minh phức tạp như Ethereum hoặc XLM (tận dụng nền tảng Stellar). Mặc dù Ripple đã tích cực khám phá ứng dụng của hợp đồng thông minh trên mạng lưới XRP, nhưng cho đến nay vẫn chưa đạt được bước đột phá đáng kể.

Trong thị trường tiền điện tử hiện tại, hợp đồng thông minh đã trở thành một chỉ số quan trọng để đo lường tiềm năng phát triển và giá trị ứng dụng của một dự án blockchain. Nhiều dự án đã xây dựng một hệ sinh thái DeFi lớn với các chức năng hợp đồng thông minh phong phú, thu hút một lượng lớn người dùng và quỹ. Sự chậm trễ trong hợp đồng thông minh cho XRP đã đặt ra một số hạn chế đối với các kịch bản ứng dụng của nó. Ví dụ, trong lĩnh vực DeFi, do thiếu hỗ trợ hợp đồng thông minh, XRP không thể thực hiện các hoạt động tài chính phức tạp như cho vay phi tập trung và giao dịch như các loại tiền điện tử khác có chức năng hợp đồng thông minh, điều này khiến phần trăm thị trường của XRP tương đối nhỏ trong thị trường DeFi. Trong lĩnh vực NFT (token không thể thay thế), hợp đồng thông minh là cơ sở để thực hiện các chức năng như tạo NFT, giao dịch và chuyển quyền sở hữu. Do thiếu chức năng hợp đồng thông minh, XRP không thể hiệu quả tham gia vào sự phát triển của thị trường NFT, bỏ lỡ cơ hội trong thị trường mới nổi này.

Tuy nhiên, Ripple cũng nhận ra tầm quan trọng của hợp đồng thông minh đối với sự phát triển của XRP và đang tích cực đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, cố gắng khắc phục điều này. Công ty luôn khám phá các giải pháp mới trong nghiên cứu và phát triển kỹ thuật, hợp tác với các dự án blockchain khác, học hỏi từ công nghệ hợp đồng thông minh tiên tiến, nhằm giới thiệu chức năng hợp đồng thông minh mạnh mẽ vào mạng lưới XRP, nâng cao giá trị ứng dụng và tính cạnh tranh trên thị trường của XRP. Sự phát triển trong lĩnh vực hợp đồng thông minh trong tương lai đáng được chú ý.

4. So sánh hiệu suất thị trường

4.1 Vốn hóa thị trường và Xu hướng giá

4.1.1 Vốn hóa thị trường và thay đổi giá của XLM

Vốn hóa thị trường và xu hướng giá của XLM giống như một câu chuyện thị trường đầy biến động, phản ánh bản chất biến động của thị trường tiền điện tử. Kể từ khi ra đời, vốn hóa thị trường của XLM đã trải qua những biến động đáng kể. Trong giai đoạn đầu, do ý thức thị trường thấp, vốn hóa thị trường của XLM tương đối nhỏ, và nó chỉ nằm ở rìa của thị trường tiền điện tử. Tuy nhiên, với sự phát triển liên tục của mạng lưới Stellar và sự mở rộng dần dần của các trường hợp sử dụng của nó, vốn hóa thị trường của XLM bắt đầu tăng ổn định. Đặc biệt sau khi hợp tác với các công ty lớn như IBM, lòng tin thị trường vào XLM đã tăng mạnh, và vốn hóa thị trường của nó đã bước vào giai đoạn tăng trưởng nhanh chóng.

Về mặt giá cả, XLM cũng đã trải qua những biến động mạnh mẽ. Lấy thị trường tăng giá của tiền điện tử năm 2017-2018 làm ví dụ, giá của XLM nhanh chóng tăng vọt từ vài xu lên trên 0,8 đô la vào đầu năm 2018, đạt đến mức cao lịch sử. Đằng sau sự tăng giá này là nhiều yếu tố đang tác động. Một mặt, tâm lý lạc quan trong toàn bộ thị trường tiền điện tử đã làm tăng sự nhiệt huyết của nhà đầu tư và một lượng lớn vốn đầu tư, đẩy giá của nhiều loại tiền điện tử bao gồm cả XLM. Mặt khác, mạng lưới Stellar đã liên tục tiến bộ trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới, thiết lập đối tác với nhiều tổ chức tài chính và doanh nghiệp, tăng kỳ vọng thị trường đối với nhu cầu XLM, đẩy giá lên cao hơn.

Tuy nhiên, những thay đổi của thị trường luôn đầy những bất ổn. Khi thị trường tiền điện tử bước vào thị trường gấu vào nửa cuối năm 2018, giá của XLM cũng bị giảm đáng kể. Đến đầu năm 2019, giá đã giảm xuống còn khoảng 0,1 đô la và giá trị thị trường của nó cũng giảm đáng kể. Lý do chính cho sự sụt giảm giá này là sự suy thoái chung trên thị trường, dẫn đến mất niềm tin của nhà đầu tư và rút tiền quy mô lớn khỏi thị trường tiền điện tử. Đồng thời, một số nhà đầu tư nghi ngờ về sự phát triển trong tương lai của XLM, điều này càng làm trầm trọng thêm sự sụt giảm giá.

Bước vào năm 2020-2021, thị trường tiền điện tử một lần nữa chứng kiến sự phục hồi, và giá của XLM đã tăng trở lại theo đúng diễn biến đó. Trong thời kỳ này, sự bùng nổ của tài chính phi tập trung (DeFi) đã mang lại cơ hội phát triển mới cho XLM. Mạng lưới Stellar tích cực khám phá ứng dụng trong lĩnh vực DeFi, tung ra một loạt dự án DeFi dựa trên XLM, thu hút thêm người dùng và quỹ vốn, đẩy giá lên. Vào năm 2021, giá của XLM một lần nữa vượt qua mốc 0,5 đô la, và giá trị thị trường của nó đã trở lại hàng đầu trên thị trường tiền điện tử.

Trong những năm gần đây, xu hướng giá của XLM vẫn bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Tâm lý thị trường tổng thể, sự thay đổi trong môi trường kinh tế toàn cầu, nâng cấp kỹ thuật và mở rộng đối tác của mạng lưới Stellar, tất cả đều có tác động đáng kể đến giá của XLM. Ví dụ, vào năm 2022, do sự không ổn định của tình hình kinh tế toàn cầu và sự siết chặt quy định của thị trường tiền điện tử, giá của XLM đã trải qua một mức độ giảm nhất định. Tuy nhiên, vào năm 2023-2024, với các đối tác chiến lược giữa mạng lưới Stellar và giao thức thanh toán eco-flow Zebec của Solana, cũng như sự phục hồi dần dần của niềm tin thị trường trong thị trường tiền điện tử, giá của XLM bắt đầu cho thấy một xu hướng tăng lên.

4.1.2 Vốn hóa thị trường và Xu hướng Giá của XRP

Giá trị thị trường và xu hướng giá của XRP đã rất biến động, đầy những cú sốc và giảm giá, để lại ấn tượng sâu sắc trên sân khấu của thị trường tiền điện tử. Từ năm 2013 đến năm 2017, XRP đang ở giai đoạn phát triển ban đầu của mình. Mặc dù Ripple đã tích cực quảng bá các giải pháp thanh toán vượt biên của mình, nhận thức và chấp nhận của thị trường đối với XRP vẫn khá hạn chế, với giá trị thị trường nhỏ và giá cả duy trì ở mức thấp trong một thời gian dài, duy trì ở mức chỉ vài xu.

Trong năm 2017-2018, thị trường tiền điện tử đã mở ra một thị trường tăng trưởng ngoạn mục và XRP đã trở thành một loại tiền tệ ngôi sao. Giá của nó bắt đầu ở mức dưới 0,01 đô la Mỹ vào đầu năm 2017, tăng vọt lên mức đáng kinh ngạc 3,84 đô la Mỹ vào tháng 1 năm 2018. Giá trị thị trường của nó cũng nhanh chóng tăng lên, có lúc vượt qua 140 tỷ đô la Mỹ, đứng thứ hai về giá trị thị trường tiền điện tử toàn cầu, chỉ đứng sau Bitcoin. Sự gia tăng giá đáng kể một phần là do sự điên cuồng của thị trường tăng trưởng nói chung trong thị trường tiền điện tử, với sự nhiệt tình chưa từng có của các nhà đầu tư đối với tiền kỹ thuật số dẫn đến một dòng tiền lớn và đẩy giá XRP lên cao. Mặt khác, Ripple đã có những bước đột phá đáng kể trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới, thiết lập hợp tác với nhiều tổ chức tài chính nổi tiếng quốc tế như Ngân hàng Standard Chartered và Ngân hàng Santander. Những trường hợp hợp tác này cho thấy tiềm năng to lớn của XRP trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới, thúc đẩy đáng kể niềm tin của các nhà đầu tư vào XRP và thu hút nhiều dòng vốn hơn, tiếp tục đẩy giá lên.

Tuy nhiên, trong nửa sau của năm 2018, thị trường tiền điện tử đã trải qua một sự suy thoái đột ngột, bước vào một thị trường gấu, và giá của XRP cũng bắt đầu lao dốc. Đến cuối năm 2018, giá đã giảm xuống mức khoảng $0.25, và giá trị thị trường đã giảm đáng kể. Ngoài điều kiện thị trường tổng thể, vụ kiện mà Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đưa ra chống lại Ripple Labs đã trở thành một yếu tố then chốt làm giảm giá của XRP. Vào tháng 12 năm 2020, SEC buộc tội Ripple Labs đã huy động hơn $1.3 tỷ thông qua việc phát hành XRP từ năm 2013 đến 2020 mà không đăng ký với SEC, và phân loại XRP là một chứng khoán chưa đăng ký. Vụ kiện này mang lại sự không chắc chắn đáng kể đối với việc phát triển của XRP, ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin thị trường vào XRP. Kết quả là, các nhà đầu tư đã bán XRP, dẫn đến sự suy giảm giá tiếp tục.

Trong giai đoạn từ 2019-2021, giá của XRP tiếp tục dao động dưới bóng của vụ kiện SEC, tìm kiếm sự phát triển. Mặc dù thị trường đầy lo ngại về tương lai của XRP, Ripple vẫn không dừng bước sáng tạo công nghệ và mở rộng kinh doanh. Công ty tiếp tục tối ưu hóa mạng thanh toán Ripple, cải thiện tốc độ giao dịch và bảo mật, tích cực giao tiếp với cơ quan quy định và nỗ lực giải quyết các vấn đề dịch vụ pháp lý. Vào năm 2021, với sự phục hồi chung của thị trường tiền điện tử, giá của XRP cũng trải qua một mức độ phục hồi nhất định, tăng lên $1.96 tại một thời điểm.

Từ năm 2022 đến 2024, giá XRP tiếp tục biến động dưới tác động của vụ kiện từ SEC. Vào tháng 7 năm 2023, tòa án quyết định rằng việc bán XRP trực tiếp không phải là hợp đồng đầu tư và do đó không phải là chứng khoán chưa đăng ký, cung cấp một số hỗ trợ cho tính hợp pháp của XRP, giá tăng tương ứng. Vào năm 2024, Ripple tiếp tục chiến thắng vụ kiện từ SEC, và Thẩm phán Mỹ Analisa Torres giảm phạt từ 2 tỷ đô la xuống còn 150 triệu đô la, tăng đáng kể niềm tin của thị trường vào XRP. Giá tiếp tục tăng, tạm thời vượt qua mức 2,80 đô la, đạt mức cao trong sáu năm. Tuy nhiên, do sự không chắc chắn cao của thị trường tiền điện tử và sự phức tạp của môi trường quy định, giá XRP vẫn đối mặt với rủi ro biến động lớn.

5. So sánh các Kịch bản Ứng dụng

5.1 Các kịch bản ứng dụng của XLM

5.1.1 Chuyển tiền xuyên biên giới và Tiếp cận tài chính

XLM có ứng dụng rộng rãi và sâu rộng trong lĩnh vực chuyển tiền xuyên biên giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, nơi mà những ưu điểm của nó được thể hiện đầy đủ, trở thành một lực lượng quan trọng thúc đẩy sự bao gồm tài chính. Lấy trường hợp cụ thể của một quốc gia nào đó tại châu Phi làm ví dụ, nền kinh tế của quốc gia đó tương đối chưa phát triển, với cơ sở hạ tầng tài chính truyền thống yếu và tỉ lệ phủ sóng thấp của các chi nhánh ngân hàng, khiến cho việc nhiều cư dân ở vùng sâu vùng xa gặp khó khăn trong việc sử dụng các dịch vụ tài chính tiện lợi. Về chuyển tiền xuyên biên giới, các phương pháp truyền thống không chỉ có phí cao, thường đạt đến 5% - 10% so với số tiền chuyển, mà còn mất thời gian xử lý lớn, thường mất 2 - 3 ngày làm việc. Điều này không nghi ngờ là gánh nặng nặng nề đối với các gia đình phụ thuộc vào tiền chuyển về từ người thân ở nước ngoài để sinh sống.

Sự xuất hiện của XLM đã mang đến một bước ngoặt cho tình thế tiến thoái lưỡng nan này. Thông qua nền tảng chuyển tiền xuyên biên giới dựa trên XLM, người dân địa phương chỉ cần tải ứng dụng ví tương ứng trên điện thoại di động để dễ dàng hoàn thành các thao tác chuyển tiền xuyên biên giới. Toàn bộ quá trình phải chịu phí rất thấp, chỉ bằng một phần nhỏ so với các phương thức truyền thống và trong một số tình huống chuyển tiền nhỏ, phí gần như không đáng kể. Đồng thời, thời gian chuyển tiền đến được rút ngắn đáng kể, thường hoàn thành chỉ trong vài phút, nâng cao đáng kể hiệu quả sử dụng quỹ. Ví dụ, một thanh niên làm việc ở Nam Phi thường xuyên gửi tiền cho cha mẹ ở quê nhà mỗi tháng. Trước đây, việc sử dụng kiều hối ngân hàng truyền thống không chỉ phát sinh phí cao mà còn khiến phụ huynh phải chờ đợi nhiều ngày để nhận được tiền. Giờ đây, sử dụng XLM để chuyển tiền, cha mẹ có thể nhận được tiền trong vòng vài phút, với mức phí giảm đáng kể, tăng thu nhập thực tế của gia đình một cách hiệu quả.

Ở Đông Nam Á, XLM cũng đóng một vai trò quan trọng. Với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế khu vực, quy mô thương mại điện tử và xuất khẩu lao động qua biên giới tiếp tục mở rộng, dẫn đến nhu cầu thanh toán qua biên giới tăng cao. Tuy nhiên, các phương pháp thanh toán truyền thống có nhiều hạn chế và không đáp ứng được yêu cầu của thị trường. XLM, với các tính năng nhanh chóng và chi phí thấp của mình, cung cấp các giải pháp thanh toán hiệu quả cho các công ty thương mại điện tử qua biên giới và công nhân viên lao động địa phương. Một công ty thương mại điện tử qua biên giới tại Việt Nam, khi giao dịch với các nhà cung cấp Trung Quốc trong quá khứ, thường sử dụng chuyển khoản ngân hàng để thanh toán hàng hóa, gây ra phí cao và thời gian giao dịch kéo dài, ảnh hưởng đến lưu thông vốn của công ty và mở rộng kinh doanh. Sau khi áp dụng XLM cho thanh toán, chi phí giao dịch đã giảm đáng kể, tốc độ thanh toán đã tăng lên đáng kể, hiệu suất lưu thông vốn của công ty đã được cải thiện đáng kể và quy mô kinh doanh tiếp tục mở rộng.

Việc ứng dụng thành công XLM trong lĩnh vực kiều hối xuyên biên giới đã thúc đẩy hiệu quả tài chính toàn diện. Nó phá vỡ các ngưỡng và hạn chế do các tổ chức tài chính truyền thống đặt ra, cho phép các nhóm dễ bị tổn thương bị loại trừ bởi hệ thống tài chính truyền thống, chẳng hạn như dân số có thu nhập thấp ở các nước đang phát triển, cư dân ở vùng sâu vùng xa, được hưởng các dịch vụ tài chính tiện lợi và chi phí thấp. Thông qua XLM, các nhóm này có thể dễ dàng nhận kiều hối ở nước ngoài, tham gia mua sắm xuyên biên giới, v.v., do đó tham gia tốt hơn vào các hoạt động kinh tế toàn cầu, cải thiện tình hình kinh tế và mức sống của chính họ.

5.1.2 Lĩnh Vực Từ Thiện và Thanh Toán Micro

Trong lĩnh vực quyên góp từ thiện, XLM đang dần trỗi dậy, thể hiện những lợi thế độc đáo. Các mô hình quyên góp từ thiện truyền thống thường có nhiều điểm đau đầu, như quy trình quyên góp phức tạp, quỹ cần phải thông qua nhiều bên trung gian trước khi đến tay người hưởng, điều này không chỉ tốn thời gian mà còn dễ phát sinh phí giao dịch cao và chi phí quản lý. Hơn nữa, quy trình quyên góp thiếu minh bạch, làm cho người quyên góp khó theo dõi quy trình cụ thể và việc sử dụng quỹ, ảnh hưởng đến sự tin tưởng của công chúng đối với tổ chức từ thiện.

Sự xuất hiện của XLM cung cấp giải pháp cho những vấn đề này. Dựa trên công nghệ blockchain, XLM có các đặc điểm là phân cấp, bất biến và minh bạch, làm cho các khoản quyên góp từ thiện hiệu quả hơn, minh bạch và có thể theo dõi được. Các nhà tài trợ có thể trực tiếp gửi quyên góp cho người nhận thông qua ví XLM mà không cần trải qua các quy trình trung gian rườm rà, giảm đáng kể thời gian quyên góp và giảm phí. Đồng thời, mọi giao dịch quyên góp đều được ghi lại trên blockchain, cho phép các nhà tài trợ theo dõi dòng chảy và việc sử dụng các khoản đóng góp bất cứ lúc nào, đảm bảo rằng các khoản đóng góp thực sự được sử dụng cho các dự án từ thiện và nâng cao uy tín của các tổ chức từ thiện. Ví dụ: trong một sự kiện từ thiện để giáo dục trẻ em ở các khu vực nghèo khó của Châu Phi, các nhà tài trợ có thể quyên góp thông qua nền tảng XLM và thông tin quyên góp và dòng tiền có thể truy cập ngay lập tức. Sau khi trường học của trẻ em nhận được các khoản đóng góp, mọi chi phí mua đồ dùng dạy học cũng được ghi lại trên blockchain, cho phép các nhà tài trợ thấy rõ sự đóng góp của họ giúp cải thiện điều kiện học tập cho trẻ em như thế nào, nâng cao đáng kể ý thức tham gia và tin tưởng của các nhà tài trợ vào dự án từ thiện.

Trong kịch bản thanh toán vi mô, XLM cũng có triển vọng ứng dụng rộng rãi. Với sự phổ biến của Internet và các thiết bị di động, nhu cầu thanh toán vi mô ngày càng tăng. Các tình huống như thanh toán nội dung trực tuyến, mua vật phẩm ảo trong trò chơi và các mẹo nhỏ tiếp tục xuất hiện. Tuy nhiên, các phương thức thanh toán truyền thống có nhiều bất tiện khi xử lý các khoản thanh toán vi mô, chẳng hạn như phí cao và quy trình thanh toán phức tạp, hạn chế sự phát triển của thanh toán vi mô. XLM, với phí giao dịch cực thấp và thời gian xác nhận giao dịch nhanh, đã trở thành lựa chọn lý tưởng cho thanh toán vi mô. Người dùng có thể dễ dàng thực hiện các khoản thanh toán nhỏ mà không phải lo lắng về phí cao, đáp ứng nhu cầu của các kịch bản thanh toán vi mô khác nhau. Ví dụ: trên một số nền tảng nội dung trực tuyến, người dùng có thể sử dụng XLM để đưa ra các mẹo nhỏ cho các bài viết và video mà họ thích, hỗ trợ người sáng tạo. Mặc dù số tiền boa nhỏ, nhưng thông qua XLM, các khoản thanh toán có thể được hoàn thành nhanh chóng và với chi phí thấp, cung cấp cho người sáng tạo phản hồi kinh tế ngay lập tức, thúc đẩy họ tạo ra nhiều nội dung chất lượng cao hơn.

Mặc dù XLM có lợi thế rõ ràng trong lĩnh vực từ thiện và thanh toán vi mô, nhưng nó cũng phải đối mặt với một số thách thức. Trong lĩnh vực từ thiện, mặc dù XLM đã cải thiện tính minh bạch và hiệu quả của các khoản quyên góp, một số tổ chức từ thiện có mức độ chấp nhận thấp đối với công nghệ blockchain, thiếu tài năng và thiết bị kỹ thuật có liên quan và khó thích nghi nhanh với các mô hình quyên góp mới. Đồng thời, do sự biến động cao của thị trường tiền điện tử, giá trị của XLM cũng sẽ dao động, điều này có thể ảnh hưởng đến việc ra quyết định của các nhà tài trợ và lập kế hoạch tài trợ cho các dự án từ thiện. Trong lĩnh vực thanh toán vi mô, mức độ phổ biến của XLM chưa đủ cao và nhiều thương nhân và nền tảng chưa hỗ trợ thanh toán XLM, điều này có thể hạn chế người dùng khi sử dụng XLM cho thanh toán vi mô. Ngoài ra, sự không chắc chắn của các chính sách pháp lý cũng mang lại những rủi ro nhất định cho sự phát triển của XLM trong lĩnh vực thanh toán vi mô. Các quốc gia và khu vực khác nhau có thái độ và chính sách khác nhau đối với quy định thanh toán vi mô tiền điện tử, điều này có thể khiến XLM không thể hoạt động bình thường ở một số khu vực nhất định.

5.2 Các kịch bản ứng dụng của XRP

5.2.1 Thanh toán xuyên biên giới của các cơ quan tài chính

XRP đã đạt được kết quả đáng kể trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới tại các cơ sở tài chính, thiết lập sự hợp tác chặt chẽ với nhiều cơ sở tài chính nổi tiếng, mang lại những thay đổi cách mạng cho thanh toán xuyên biên giới. Lấy ví dụ về việc hợp tác giữa Standard Chartered Bank với XRP, như một cơ sở tài chính lớn với hoạt động quốc tế rộng lớn, Standard Chartered Bank đối mặt với nhiều thách thức trong thanh toán xuyên biên giới. Các phương pháp thanh toán xuyên biên giới truyền thống có phí cao và thời gian giao dịch dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến trải nghiệm của khách hàng và hiệu quả kinh doanh.

Sau khi sử dụng XRP cho các khoản thanh toán xuyên biên giới, hoạt động thanh toán xuyên biên giới của Ngân hàng Standard Chartered đã trải qua những thay đổi đáng kể. Khi khách hàng thực hiện chuyển tiền xuyên biên giới thông qua Ngân hàng Standard Chartered, trước tiên ngân hàng sẽ đổi tiền tệ hợp pháp của khách hàng thành XRP, sau đó sử dụng mạng thanh toán Ripple để nhanh chóng chuyển XRP đến ngân hàng hợp tác trong khu vực của người nhận. Trong quá trình này, XRP đóng vai trò như một loại tiền tệ cầu nối, cho phép trao đổi và chuyển giao nhanh chóng giữa các loại tiền tệ hợp pháp khác nhau. Sau khi nhận được XRP, ngân hàng hợp tác sau đó chuyển đổi nó thành tiền tệ hợp pháp địa phương và thanh toán cho người nhận. Toàn bộ quá trình thường chỉ mất 3-5 giây để hoàn thành xác nhận giao dịch, đây là một sự cải thiện đáng kể về hiệu quả so với các phương thức thanh toán xuyên biên giới truyền thống thường mất 2-3 ngày làm việc. Ngoài ra, do phí giao dịch cực kỳ thấp của XRP, chỉ 0,00001 XRP cho mỗi giao dịch, gần như không đáng kể theo giá thị trường hiện tại, điều này làm giảm đáng kể chi phí thanh toán xuyên biên giới.

Ngân hàng Santander cũng là đối tác quan trọng của XRP trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới cho các tổ chức tài chính. Thông qua việc hợp tác với Ripple, Ngân hàng Santander sử dụng XRP để thực hiện kinh doanh thanh toán xuyên biên giới, cung cấp dịch vụ thanh toán xuyên biên giới tiện lợi và hiệu quả hơn cho khách hàng toàn cầu của mình. Trong hoạt động thực tế, khách hàng của Ngân hàng Santander có thể dễ dàng khởi tạo yêu cầu thanh toán xuyên biên thông qua nền tảng trực tuyến hoặc ứng dụng di động của ngân hàng. Ngân hàng chuyển đổi thông tin thanh toán của khách hàng thành giao dịch XRP trong nền và chuyển tiền nhanh chóng thông qua mạng Ripple. Ví dụ, một khách hàng của Ngân hàng Santander tại Tây Ban Nha cần chuyển tiền cho người thân ở Hoa Kỳ. Trước đây, việc sử dụng các phương pháp chuyển tiền truyền thống của ngân hàng không chỉ phải chịu các khoản phí cao mà còn mất vài ngày mới nhận được. Bây giờ, thông qua thanh toán xuyên biên giới XRP, tiền chuyển khoản có thể đến tài khoản của người thân ở Mỹ chỉ trong vài phút, với phí giảm đáng kể, mang lại sự tiện lợi thực sự cho khách hàng.

Các trường hợp đối tác này hoàn toàn thể hiện rõ những lợi ích của XRP trong thanh toán xuyên biên giới cho các tổ chức tài chính. So với các phương pháp thanh toán xuyên biên giới truyền thống, XRP có những lợi thế đáng kể như tốc độ giao dịch nhanh, phí thấp và hiệu suất thanh toán cao. Thời gian xác nhận giao dịch nhanh có thể đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt của các tổ chức tài chính về tính kịp thời của thanh toán xuyên biên, cho phép các khoản tiền được ghi nhận trong thời gian thực và cải thiện hiệu quả sử dụng quỹ. Phí thấp giảm chi phí giao dịch cho các tổ chức tài chính và khách hàng, nâng cao sự cạnh tranh của các tổ chức tài chính trên thị trường thanh toán xuyên biên. Hiệu suất thanh toán hiệu quả giảm thiểu các liên kết trung gian và sự can thiệp của con người, giảm thiểu các rủi ro giao dịch và cải thiện tính chính xác và đáng tin cậy của các giao dịch.

5.2.2 Stablecoins và Mở Rộng Hệ Sinh Thái Tài Chính

Vào tháng 6 năm 2024, Ripple đã ra mắt một stablecoin được gắn kết với đô la Mỹ với tỷ lệ 1:1 (RLUSD), đã thu hút sự chú ý rộng rãi trong hệ sinh thái tài chính và có ảnh hưởng sâu rộng đối với sự mở rộng của hệ sinh thái XRP. Việc phát hành RLUSD nhằm cạnh tranh trực tiếp với stablecoin USDC của Circle. Giá trị của nó được gắn kết với đô la Mỹ, trái phiếu ngắn hạn của Bộ Tài chính Mỹ và các tương đương tiền mặt với tỷ lệ 1:1. Công ty Ripple hứa hẹn rằng người dùng có thể đổi nó thành đô la Mỹ bất cứ lúc nào.

Từ quan điểm vận hành, RLUSD tuân theo một mô hình hỗ trợ stablecoin đã được xác minh, đảm bảo tính ổn định thông qua tiền gửi USD, trái phiếu Chính phủ Mỹ ngắn hạn và các tương đương tiền mặt khác. Sự cấu trúc này khác biệt so với một số stablecoin theo thuật toán, như Terra UST đã sụp đổ vào tháng 5 năm 2022, sử dụng cơ chế thuật toán dựa trên việc đốt cháy và phát hành token chị em LUNA để duy trì sự ràng buộc với đô la. Khi việc bán tháo hàng loạt phá vỡ cơ chế ổn định, hệ thống sụp đổ, dẫn đến mất giá trị thị trường hơn 40 tỷ đô la. RLUSD hiệu quả tránh được các rủi ro tương tự thông qua việc bảo đảm tài sản, truyền tải tính ổn định và đáng tin cậy tới thị trường.

(Sự ra mắt của RLUSD đã mở rộng đáng kể hệ sinh thái XRP. Một mặt, RLUSD, với tư cách là mã thông báo ERC-20 được phát hành trên XRP Ledger và chuỗi khối Ethereum, tăng cường khả năng tương thích với các ví khác nhau, ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi) và trao đổi tiền điện tử. Điều này cho phép RLUSD lưu thông và được sử dụng trong một hệ sinh thái blockchain rộng lớn hơn, thu hút nhiều người dùng và tiền hơn vào hệ sinh thái XRP. Ví dụ: trong một số ứng dụng DeFi, người dùng có thể sử dụng RLUSD để cho vay, giao dịch và các hoạt động khác, làm phong phú thêm sự đa dạng của tài sản và cặp giao dịch trong các ứng dụng DeFi và cải thiện trải nghiệm người dùng. Mặt khác, sự xuất hiện của RLUSD cung cấp một phương tiện giá trị ổn định hơn cho XRP trong các giao dịch tài chính và thanh toán xuyên biên giới. Trong các kịch bản thanh toán xuyên biên giới, RLUSD có thể đóng vai trò là tiền tệ trung gian, đơn giản hóa hơn nữa các quy trình thanh toán xuyên biên giới và tăng tính thanh khoản. Do giá trị ổn định của nó, nó làm giảm rủi ro liên quan đến biến động tỷ giá hối đoái, làm cho thanh toán xuyên biên giới thuận tiện và an toàn hơn.

Nhìn về phía trước, với sự phát triển không ngừng của thị trường tiền điện tử và dần dần làm rõ môi trường pháp lý, RLUSD dự kiến sẽ chiếm một vị trí quan trọng trong hệ sinh thái tài chính. Ripple có một vị trí được thiết lập trong các dịch vụ thanh toán tổ chức và thông qua RLUSD, công ty cam kết hoạt động như một trung gian chính để token hóa tài sản trong thế giới thực (RWA), đặt các công cụ tài chính truyền thống trên đường đua blockchain để đạt được các giao dịch hiệu quả hơn. Nếu RLUSD có thể nhận được nhiều sự công nhận và chấp nhận hơn từ các tổ chức tài chính và những người tham gia thị trường, nó sẽ thúc đẩy hơn nữa sự phát triển của hệ sinh thái XRP và tăng cường ảnh hưởng của XRP trên thị trường tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, sự phát triển của RLUSD cũng phải đối mặt với một số thách thức và sự không chắc chắn về quy định vẫn là một yếu tố quan trọng. Các quốc gia và khu vực khác nhau có thái độ và chính sách khác nhau đối với stablecoin. RLUSD cần tìm kiếm sự phát triển dưới tiền đề tuân thủ để tránh rủi ro pháp lý tiềm ẩn. Cạnh tranh thị trường cũng rất khốc liệt. Ngoài việc cạnh tranh với các stablecoin như USDC, nó cũng cần giải quyết những thách thức của các stablecoin mới nổi khác. Làm thế nào để nổi bật trong cuộc thi là vấn đề mà $RLUSD cần giải quyết trong sự phát triển trong tương lai.

6. Đối Mặt Với Thách Thức và Rủi Ro

6.1 XLM đối mặt với những thách thức

6.1.1 Áp Lực Cạnh Tranh

XLM đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường tiền điện tử, đặc biệt là từ các đối thủ như XRP. Về mặt kỹ thuật, Giao thức Đồng thuận Ripple của XRP (RCP) hoạt động tương tự như Giao thức Đồng thuận Stellar của XLM (SCP) về tốc độ giao dịch và thời gian xác nhận, cả hai đều đạt được việc xác nhận giao dịch gần như ngay lập tức. Điều này khiến cho việc XLM thiết lập một ưu thế rõ ràng trong tốc độ giao dịch, một chỉ số kỹ thuật chính. Về phần thị phần, XRP giữ một phần quan trọng trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới, nhờ vào sự hợp tác chặt chẽ với nhiều tổ chức tài chính. Các tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Standard Chartered và Ngân hàng Santander đã áp dụng XRP cho dịch vụ thanh toán xuyên biên giới, tạo ra sự nhìn thấy cao và được công nhận trong thị trường. Ngược lại, mặc dù XLM đang tích cực mở rộng hợp tác với các tổ chức tài chính, sâu rộng và phạm vi của các đối tác của nó vẫn đang kém XRP, dẫn đến một phần thị phần tương đối nhỏ.

Để đối phó với những áp lực cạnh tranh này, XLM đã áp dụng một loạt các chiến lược chủ động. Về đổi mới công nghệ, XLM tiếp tục đầu tư vào các nguồn lực nghiên cứu và phát triển để liên tục tối ưu hóa Giao thức đồng thuận Stellar (SCP) nhằm cải thiện hơn nữa tốc độ và bảo mật giao dịch, đồng thời giảm chi phí giao dịch. Bằng cách cải thiện thuật toán đồng thuận, giảm độ trễ giao tiếp giữa các nút và tăng hiệu quả đồng thuận, hiệu suất mạng tổng thể được nâng cao. XLM tích cực khám phá các kịch bản ứng dụng mới để mở rộng không gian thị trường của mình. Ngoài lĩnh vực truyền thống là kiều hối xuyên biên giới, XLM cũng đang triển khai trong các lĩnh vực như quyên góp từ thiện, thanh toán vi mô và tài chính phi tập trung (DeFi). Trong lĩnh vực quyên góp từ thiện, XLM sử dụng tính bất biến và minh bạch của blockchain để nhận ra khả năng truy xuất nguồn gốc đầy đủ của quá trình quyên góp, nâng cao uy tín của các tổ chức từ thiện. Trong lĩnh vực thanh toán vi mô, XLM cung cấp một giải pháp lý tưởng cho các tình huống thanh toán vi mô như thanh toán nội dung trực tuyến và mua các vật phẩm ảo trong trò chơi với phí giao dịch cực thấp và thời gian xác nhận giao dịch nhanh chóng. Thông qua những nỗ lực này, XLM tìm cách tìm kiếm lợi thế cạnh tranh khác biệt trong thị trường tiền điện tử cạnh tranh khốc liệt và nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

6.1.2 Thách thức Nâng cấp và Mở rộng Kỹ thuật

Với sự phát triển nhanh chóng của thị trường tiền điện tử và sự thay đổi liên tục trong nhu cầu người dùng, XLM đối mặt với nhiều thách thức trong việc nâng cấp kỹ thuật và mở rộng các kịch bản ứng dụng. Về mặt nâng cấp kỹ thuật, mặc dù Giao thức Đồng thuận Stellar (SCP) của XLM có một số ưu điểm về tốc độ giao dịch và tiêu thụ năng lượng, nhưng với sự mở rộng liên tục của quy mô mạng và số lượng giao dịch tăng lên, SCP cũng đối mặt với một số thách thức. Số lượng nút mạng tăng có thể dẫn đến việc đạt được sự đồng thuận trở nên khó khăn hơn, và thời gian xác nhận giao dịch có thể kéo dài, điều này sẽ ảnh hưởng đến trải nghiệm giao dịch của người dùng. SCP cũng cần được liên tục tăng cường trong việc xử lý các cuộc tấn công mạng và các nút độc hại để đảm bảo an ninh và ổn định của mạng. Để giải quyết những vấn đề này, nhóm phát triển của XLM cần đầu tư một lượng lớn các nguồn lực Nghiên cứu và Phát triển để liên tục tối ưu hóa và cải thiện SCP. Nghiên cứu các giải pháp cải tiến thuật toán đồng thuận mới, cải thiện hiệu quả giao tiếp giữa các nút, tăng cường sự chống đỡ của mạng trước các cuộc tấn công, và thích nghi với nhu cầu thị trường thay đổi liên tục.

Khi mở rộng các kịch bản ứng dụng của mình, XLM cũng phải đối mặt với những thách thức kỹ thuật. Trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi), mặc dù XLM đã ra mắt nền tảng hợp đồng thông minh Sologenic, cung cấp nền tảng cho sự phát triển của các ứng dụng DeFi, nhưng so với các nền tảng DeFi trưởng thành như Ethereum nhưng sự phát triển hệ sinh thái của nền tảng hợp đồng thông minh Sologenic tương đối yếu, thiếu các ứng dụng DeFi phong phú và sự hỗ trợ của cộng đồng nhà phát triển. Điều này đã phần nào hạn chế sự phát triển của XLM trong lĩnh vực DeFi. Để khắc phục tình trạng tiến thoái lưỡng nan này, XLM tích cực thu hút các nhà phát triển tham gia phát triển hệ sinh thái, cung cấp các công cụ và tài liệu phát triển phong phú, hạ thấp ngưỡng phát triển, tổ chức các cuộc thi dành cho nhà phát triển và các hoạt động khác, đồng thời khuyến khích các nhà phát triển phát triển các ứng dụng DeFi sáng tạo dựa trên nền tảng Sologenic. XLM cũng đã tăng cường hợp tác với các dự án blockchain khác, đạt được khả năng tương tác với các blockchain khác thông qua công nghệ chuỗi chéo, mở rộng các kịch bản ứng dụng và cơ sở người dùng của XLM. Bằng cách hợp tác với các blockchain chính thống như Ethereum, khả năng tương tác giữa XLM và các loại tiền kỹ thuật số khác đạt được, cung cấp cho người dùng các dịch vụ tài chính thuận tiện hơn.

6.2 rủi ro XRP

6.2.1 Sự không chắc chắn về quy định

Vụ kiện của SEC đã ảnh hưởng sâu sắc đến XRP, mang đến sự không chắc chắn đáng kể cho sự phát triển của nó. Vào năm 2020, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã khởi kiện Ripple Labs, buộc tội họ bán XRP như là chứng khoán chưa đăng ký, vi phạm luật chứng khoán. Vụ kiện này đã đặt ra câu hỏi về tính hợp pháp của XRP, làm suy yếu nghi ngờ của thị trường về XRP. Trong quá trình vụ kiện, nhiều sàn giao dịch tiền điện tử đã tạm ngưng giao dịch XRP, dẫn đến sự giảm đáng kể trong khối lượng giao dịch XRP và gây ra biến động giá mạnh. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến lợi ích của nhà đầu tư XRP mà còn làm trở ngại cho việc lưu thông và áp dụng XRP một cách bình thường trên thị trường.

Định hướng tương lai của các chính sách pháp lý đặt ra những rủi ro đáng kể tiềm ẩn cho thị trường XRP. Nếu SEC cuối cùng xác định XRP là chứng khoán, nó sẽ phải tuân theo các quy định chứng khoán nghiêm ngặt hơn. Điều này có thể dẫn đến các hạn chế giao dịch hoặc thậm chí cấm XRP ở nhiều quốc gia và khu vực. Một số quốc gia và khu vực đã đặt ngưỡng cao cho giao dịch tiền điện tử dựa trên chứng khoán, đòi hỏi các nhà đầu tư phải có kiến thức tài chính chuyên nghiệp và khả năng chấp nhận rủi ro cao, gây khó khăn cho các nhà đầu tư thông thường tham gia giao dịch XRP và làm giảm đáng kể tính thanh khoản thị trường của XRP. Các chính sách pháp lý nghiêm ngặt cũng có thể hạn chế sự phát triển kinh doanh của Ripple, ảnh hưởng đến sự hợp tác của nó với các tổ chức tài chính và làm suy yếu hơn nữa khả năng cạnh tranh của XRP trong các lĩnh vực như thanh toán xuyên biên giới. Ngược lại, nếu các chính sách pháp lý áp dụng thái độ cởi mở và toàn diện hơn đối với XRP, làm rõ tình trạng pháp lý của nó, XRP sẽ mở ra cơ hội phát triển mới, niềm tin thị trường sẽ được khôi phục, giá dự kiến sẽ tăng và khối lượng giao dịch sẽ tăng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng rộng rãi XRP trong lĩnh vực tài chính.

6.2.2 Quan ngại về Tập trung

Thị trường đã đặt câu hỏi về việc kiểm soát tập trung nguồn cung token XRP bởi Ripple, điều này đã ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển của XRP. Tổng nguồn cung của XRP là 100 tỷ, với phần lớn token được giữ bởi Ripple. Mô hình nguồn cung token tập trung cao này đã gây ra lo ngại trên thị trường về mức độ phi tập trung của nó, bị một số thành viên cộng đồng chỉ trích vì thiếu tinh thần phi tập trung và không phù hợp với các nguyên tắc cốt lõi của blockchain. Trong mô hình lý tưởng của blockchain, việc phát hành và quản lý token nên được phi tập trung, liên quan đến nhiều nút để đảm bảo công bằng và an ninh của mạng lưới. Mô hình nguồn cung tập trung này của XRP có thể mang lại cho Ripple ảnh hưởng lớn đến giá cả và lưu thông của XRP trên thị trường. Nếu Ripple mắc lỗi hoặc tham gia vào hành vi không đúng, điều này có thể gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến giá cả và sự ổn định của thị trường XRP.

Loại nghi ngờ này đã tạo ra nhiều rào cản đối với việc phát triển của XRP. Về mặt tiếp thị, do lo ngại về tập trung quá mức, một số người dùng tiềm năng và nhà đầu tư cẩn trọng với XRP và không muốn tham gia giao dịch và ứng dụng XRP, điều này hạn chế sự mở rộng tiếp theo của cơ sở người dùng và thị phần của XRP. Trong việc hợp tác với các cơ quan tài chính, mối lo ngại về tập trung cũng có thể trở thành rào cản đối với việc hợp tác. Một số cơ quan tài chính đặt ra yêu cầu cao về sự phi tập trung và tuân thủ của đối tác, và các vấn đề về tập trung của XRP có thể khiến những cơ quan tài chính này có thái độ chờ đợi đối với việc hợp tác với Ripple, ảnh hưởng đến sự mở rộng của XRP trong lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới cho các cơ quan tài chính. Để giải quyết vấn đề này, Ripple đã thực hiện một loạt biện pháp, từng bước phát hành các token XRP, giảm sự kiểm soát tập trung đối với nguồn cung token, và tăng cường thanh khoản thị trường và tính minh bạch. Tăng cường giao tiếp và tương tác với cộng đồng, giải quyết mối quan ngại của cộng đồng, và tăng cường niềm tin của cộng đồng vào XRP.

Kết luận

Với rủi ro cao tổng thể của thị trường tiền điện tử, cả XLM và XRP đều mang những rủi ro nhất định. Tuy nhiên, nếu các nhà đầu tư vẫn lạc quan về triển vọng của lĩnh vực thanh toán xuyên biên giới, họ có thể xem xét đưa cả hai vào danh mục đầu tư của mình, nhưng tỷ lệ đầu tư không nên quá cao. Giá trị thị trường tương đối thấp của XLM ngụ ý rằng tiềm năng tăng trưởng của nó có thể là đáng kể và nó có một số tiềm năng về đổi mới công nghệ và mở rộng hệ sinh thái, khiến nó trở thành một phần bổ sung trong danh mục đầu tư. Mặc dù phải đối mặt với sự không chắc chắn về quy định, nếu vụ kiện của Ripple với SEC cuối cùng mang lại kết quả thuận lợi, ứng dụng của nó trong các tổ chức tài chính dự kiến sẽ mở rộng hơn nữa, có khả năng tác động tích cực đến giá của nó. Các nhà đầu tư nên theo dõi chặt chẽ tiến trình của vụ kiện và phân bổ các khoản đầu tư của họ một cách hợp lý dưới tiền đề rủi ro có thể quản lý được.