Sağ üst köşedeki resimde daha ilginç bir şey var mı diye sorabilirsiniz. Bakın, geriye dönük kamu malları bağış toplama zaten gerçekleşiyor. Sanırım sadece iki gün önce, sponsorluk EIP1559 protokolünü destekleyen NFT'leri sessizce yayınladılar. NFT yapan ve satmayı planlayan bir grup vardı ve tüm gelir... Ekran görüntüsüne kendiniz bir göz atabilir misiniz, görüyor musunuz? Evet, videoyu tam olarak yakalamayı başardım.
Tüm gelirler EIP-1559 protokolünü uygulayanlara gidiyor. Ayrıca, EIP1559 protokolüne katkıda bulunanlara geriye dönük ödüller vermek için anlamlı bir deneydir. Buna ek olarak, bu, Optimism ekibinden izlenebilir bir kamu malları bağış toplama deneyidir. Eminim bugün geriye dönük bir ödülü hak eden pek çok şey vardır.
Bir başka ilginç örnek de ZK-SNARK'lardır. Bu gerçekten güvendiğimiz bir teknoloji. Eli Ben Sasson ve StarkWare ekibi gibi pek çok zeki insan var. Birçok bilim insanı ve kuruluş, bazıları onlarca yıldır, zk-SNARK'ları bugün gerçeğe dönüştüren teknolojiyi tuğla tuğla inşa etmek için çok çalıştı. Aztek ekibi tarafından geliştirilen PLONK'u kullanmak isteyebilirsiniz ve PLONK polinom taahhütlerine dayanmaktadır. Ayrıca Kate, Zaverucha ve Goldberg tarafından yaratılan KZG vaadi de var. Ve bunların hepsi eliptik eğrilere dayanmaktadır. Eliptik eğri, sırayla, 30 yıl önce diğer bilim adamları tarafından yaratıldı. Sıfır bilgi ispatlarının kendileri, 30 yıllık teorik kriptografi nitelikleri boyunca yavaş yavaş geliştirilen teorilerdir. Ondan sonra, birisi yirminci yüzyılın seksenlerinde ve doksanlarında PCP teoremini icat etti.
Bakın, tüm bu insanlar çaba sarf ettiler ve şimdi bu büyük çalışmanın kesinlikle yüz milyarlarca pazarı mümkün kılmanın anahtarı olduğunu anlıyoruz. Rasyonel bir dünyada, onlarca yıllık yaşamlarını nihayetinde değerli bir şeye koyan insanlar ödüllendirilmelidir. Sonuç olarak, geriye dönük kamu malları bağış toplama da bir dizi taahhütle yüklenmiştir. Bunun kripto alanı için anlamlı bir fikir olduğunu düşünüyorum. Çünkü kriptografik dünya, mekanizma tasarımı ile deney yapmayı önemsiyor. Öyleyse daha fazla kamu malı arayalım ve onları finanse edelim. Yaşasın, kamu malları tanrıları yaratabiliriz.
Mesele şu ki, Ethereum ekosistemi "para kazanmanın" ötesine geçmeli. Bir anlamda, yalnızca DeFi ve bileşik DeFi'yi daraltabilirseniz, o zaman yalnızca ve sonsuz bir şekilde tekrarlayabilirsiniz ve A16Z, Z32W, AK47 ve diğerlerine sonsuza kadar izin verirsiniz. Token getirileri ve bu tokenlerden oluşan diğer finansal türevleri yalnızca yield farming yoluyla kazanabilirsiniz.
Diğer bir şey ise, stabilcoin tabanlı likidite madenciliği tokenlerinin Katman 1 ve Katman 2 için hala değerli olmasıdır. Ancak, Katman 3'e ulaştığınızda, bu biraz sorunludur. Katman 6'ya ulaştığınızda, finansal kargaşa olasılığını ve tüm sistemin çökme riskini artırır, bu da bazı düzenleyicileri kızdırabilir, değil mi? Öyleyse, sadece DeFi yapmayalım.
Zaten oluyor, ama yapabileceğimiz daha çok şey var. DeFi'nin ötesine geçmek, DeFi'ye karşı çıkmak anlamına gelmez. Bu yüzden aslında en iyi uygulamanın, en anlamlı Ethereum uygulamasının, finansal ve finansal olmayan faktörleri birleştiren uygulama olacağını düşünüyorum. Basit bir örnek ENS'dir. ENS'nin sabit bir ücreti vardır ve merkezi olmayan bir ağda ücret sabitlemesi elde etmek için ya bir stablecoin'e ya da bir fiyat kahinine ihtiyacınız vardır. Bir alan adının ENS'ye kaydedilmesi para gerektirir, bu da paradır. Para, DeFi'nin en temel şeklidir.
Bir tür orta derecede merkezi olmayan içerik DAO'su elde etmek istiyorsak, belki teşviklere ihtiyacımız var ve teşviklerin bir tür token'a ihtiyacı olabilir, değil mi? Bu nedenle, geleceğin finansal unsurları entegre eden, ancak yalnızca finansın kendisi için değil, aynı zamanda finansal olmayan hedeflere ulaşmak ve nihai faydayı elde etmek için bir araç olarak bir uygulama olduğunu düşünüyorum.
Peki bu konuda ne yapabiliriz? Ethereum hesapları gibi hesapları tam teşekküllü arşivlere dönüştürün. Bu yüzden doğrulama ekosisteminden, Ethereum girişinden, Ethereum sosyalinden bahsettim ve cüzdanların sosyal olarak toparlanmasına, multisig cüzdanlara ve daha iyi güvenlik teknolojilerine gerçekten bakıyordum. Bu şekilde, eviniz alev alırsa, 24 anımsatıcı kelime biter ve tüm ETH'nizi veya çevrimiçi kimliğinizi kaybetmezsiniz.
Sadece DeFi hakkında konuşmayın, DeGov, ikinci dereceden finansman, ikinci dereceden oylama hakkında konuşun. GitcoinDAO'nun ikinci dereceden oylama kullandığını gördüm ve bu çok olumluydu. İzlenebilir finansmanın başka bir yerde kullanılıp kullanılamayacağına gelince, bunun gerçekten dikkate alınması gereken sorulardan biri olduğunu düşünüyorum. Yapabileceğimiz çok şey var, değil mi? İnşa etmeye başlayalım. Daha fazla deney yapalım. Belki birkaç yıl içinde, sadece Ethereum ekosisteminde değil, ötesinde de her türden insana çeşitli somut değerler sağlayabilecek, konuşacak çok heyecan verici şeylerimiz olacak. Teşekkürler.
[İzleyici 1] Sunumunuz için teşekkür ederim, harikaydı. İzlenebilir kamu malları finansmanından bahsettiniz, başlangıçta nasıl bir baz ödül oluşturdunuz? Sizce daha çok XPRIZE eşdeğeri mi? Ya da bunun gibi bir şey? Bunun hakkında ne düşünüyorsun?
Vitalik: XPRIZE'ın iyi bir örnek olduğunu düşünüyorum. Ama bence tamircinin ödülleri sürdürebilmesi ve ödüllerin dayanıklı olması önemli, böylece insanlar yeni alanlarda yeni projelere başlamaya istekli olmalılar, çünkü başarılı olurlarsa bir gün ödüllendirilmeyi bekleyebilirler, değil mi?
Çok özel hedefleri hedefleme eğiliminde olan mevcut ödül programlarının iyi ve değerli bir parçası olan XPRIZE, aynı zamanda iyidir ve değeri vardır. Ama aynı zamanda, sadece belirli bir sorunun çözümü etrafında değil, aynı zamanda önce çözülmesi gereken sorunlar hakkında da piyasa veya insanlar tarafından bağımsız karar verme sürecini görmek istiyorum.
İnsanların bugün değerli olduğunu fark etmediği bir şey düşünürseniz ve beş yıl sonrasına kadar değerli hale gelmezse, o zaman siz de ödüllendirilebilmelisiniz. Bu yüzden tüm bu çabayı göstermenin ve ödülleri şimdi düşünmenin kesinlikle iyi bir başlangıç olduğunu düşünüyorum.
Ama bunu daha da ileri götürmek istiyorum. Ödüllerin nasıl dağıtılacağına ne tür bir mekanizmanın karar vereceğine gelince, bunun bilerek bırakılan biraz hayal gücü olduğunu düşünüyorum ve bu soruna mükemmel çözüm, yönetişim sorununa da mükemmel bir çözüm olacaktır.
Topluluklar yönetişim sorunlarına mükemmel bir çözüm olmaktan uzaktır, değil mi? Bu yüzden gerçekten alçakgönüllü, gerçekçi, deneysel ve yinelemeli olmamız gerekiyor. Basit şeylerle başlayın ve nasıl gittiğini görün, zamanla geliştirin ve gerçek dünyayla nasıl çarpıştığını görün.
[İzleyici 2] Merhaba Vitalik, Kim Kardashian'ı almaktansa topluluğa katılması için ona bir yol vermenin daha iyi olacağını düşündüm. Mesela sayısız kıyafeti var. Aramızda bazı moda tutkunları olduğunu biliyorum. Dün gece onlarla oynuyordum. Ayrıca Vinay Gupta'nın Mattereum'u yaptığını, belki de gardırobunu simgeleştirdiğini ve bu kıyafetlere değer kattığını biliyorum. Bu şekilde, bu kıyafetlere jeton değeri açısından bakabiliriz, ziyade... Çünkü kadınlar için değerli, özellikle de Teksaslı olduğum ve kıyafetlere değer verdiğimiz için. Yani onu çıkarmak yerine, belki onu katılmaya davet edebilir ve ona farklı bir seçenek sunabiliriz?
Vitalik: Bu da harika. Bu NFT'lerin yalnızca ünlülerin kendilerine fayda sağlamakla kalmayıp aynı zamanda daha geniş topluma fayda sağlamanın bir yolunu bulacağını gerçekten umduğum bir öncül gibi hissediyorum. Örneğin, bir NFT yaparsa, çoğunu, şu şekilde söyleyelim, gelirin bir kısmı hayır kurumlarına bağışlanıyormuş gibi. Bu şekilde, Güneydoğu Asya veya Afrika'daki yoksullara fayda sağlayan gerçekten dikkate değer bir şeyi finanse edebilirsiniz. Bu harika bir şey. O zaman yayından kaldırma konusunda bazı resmi açıklamalar yapan ilk kişi ben olacağım. Yani, eğer böyle bir şeye sahip olabilirseniz, bu çok hoş. Teşekkürler.
[İzleyici 3] Merhaba! ZK-Rollup ölçeklendirme şemasının uygulanmasını tamamladıktan sonra, kontrol etmek için birkaç adımdan sonra, Ethereum hepimizin istediği seviyeye ulaşacak, bence, bu bir yönetişim sorunu değil, bu yüzden bir şekilde kontrolü geri almak için, çünkü bugün kimlikle ilgili konuşmayı duydum, tek bir sorun var, bu özel bir zincir, ayrıca kimliği adlandırmaya gerek yok. Ancak diğer veritabanlarını alırsanız ve temelde her şeyi bir araya getirirseniz, belki bir gizlilik sorunu vardır ve sonra...
Vitalik: Bence belirtilmesi gereken birkaç şey var ve birincisi, bence bu şeyler özel zincir yerine halka açık zincirde yapılsaydı daha iyi olurdu, böylece onu kullanabilecek olan sadece küçük bir grup insan değil, herkes olurdu.
Bir de mahremiyet meselesi var ve özel ve halka açık zincirler arasında ayrım yapmaya gerek olduğunu düşünmüyorum. Çünkü iyi tasarlanmış bir doğrulama sisteminde, özel tanımlayıcılar zincir üzerine yerleştirilmemelidir.
En iyi ihtimalle, özel olarak tanımlanabilir bilgilerin bir hash'ini zincire koymalıdır. Başka birine kanıt göndermek istiyorsanız, hash'ler eşleştiği sürece. Sıfır bilgi ispatları ile bunu yapabilirsiniz. Bu kanıtı birine göndermediğiniz sürece, bu hash'in gerçekte neyi temsil ettiğini göremezler. Sadece rastgele sayılar, değil mi?
Bu yüzden bu sistemleri özel olarak tasarlamanın kesinlikle önemli olduğunu düşünüyorum. Ve Ethereum topluluğunun bu sistemlerin tasarımında aktif olarak yer almasını istememin nedenlerinden biri, eğer sistem iyi tasarlanmazsa, örneğin, çok sınırlı teknik anlayışa sahip ve çok dar kar güdüleri olan diğer insanlar tarafından, korkunç sistemler tasarlayacaklardır. Bu talihsiz bir durum.
Tabii ki, bir sonraki zorluk, bu sistemlerin bir tür merkezi olmayan yönetişim mekanizmasına sahip olup olmadığı ve yönetişim yozlaşırsa ne olacağıdır, ki bu gerçek bir endişe kaynağıdır. Bu güne kadar hala endişeleniyorum, değil mi? Beş veya on kişi arzın yarısını kontrol edebiliyorsa, bu DeFi yönetişim tokenlerinin birçoğu ne olursa diye endişeleniyorum. Ancak sistemin saldırılara karşı daha dirençli olması için daha da güçlendirilmesi gerekiyor ve oranı sınırlamak bile mümkün ve bunlar sadece yavaş yavaş değişecek şekilde tasarlandı, daha fazla güvenlik koruması ve daha çeşitli paydaşlar ekledi ve bunlar odaklanmamız ve dikkate almamız gereken bir şey olabilir.
[İzleyici 4] Merhaba Vitalik, araştırma alanı, izlenebilir finansman yoluyla fon sağlayabilmek için iyi bir kullanım örneğidir. Örneğin, ekonomik değerin sıklıkla ölçülmediği alanlarda, bir yayının etki faktörüne ve akran değerlendirmesi gibi diğer mikro katkılara değer katmak mümkündür. Bu konuda ne düşündüğünüzü bilmek isterim. Ayrıca, beklenen finansmanla nasıl entegre edilebileceğini düşünüyorsunuz? Çünkü bilimsel araştırmalarla ilgili sorun, projeye başlamak için para olup olmadığıdır.
Vitalik: Araştırmanın çok iyi bir örnek olduğunu düşünüyorum. Aslında tam önünüzde bir örnek var, o da COVID aşısı, değil mi? COVID aşısının insanlığa trilyonlarca dolar değer sağladığını düşünüyorum ve şu anda pandemiyi daha hızlı atlatmamızı sağlayacak.
Hükümetin yatırdığı toplam para miktarına bakarsanız, o kadar yüksek görünmüyor, değil mi? Milyarlar burada, milyarlar orada. İnsanlar, ne kadar fayda sağlayabileceğinin farkında olmayan, ancak tüm engelleri geride bırakmaları ve her şeyi yapmaları gerektiğini hisseden standart bir prosedür modeline sıkışmış gibi geliyor. Evet.
Bu bir örnek ve bence sorumlu insanlar, bir aşı geliştirmek için çok çalışan insanlar, çok iyi bir şekilde övülmeyi hak ediyorlar ve çok net bir şekilde biliyoruz ki, onlar olmasaydı, milyarlarca insanın hayatı yıl boyunca dramatik bir şekilde kötüleşirdi.
Bence diğer birçok bilim türü kesinlikle benzerdir, özellikle tıbbi araştırmalar ve iyi tıbbi araştırmalar birçok insanın hayatını iyileştirme potansiyeline sahiptir. Demek istediğim, kişisel olarak benim için de önemli çünkü ben de uzun bir hayat yaşamak ve yaşlanmayla savaşmak isteyen bir insanım. Doğru tıbbi araştırmalarla, kırk yıl içinde insanların 100 yaşından sonra genel olarak sağlıklı yaşadıklarını görmenin mümkün olacağına gerçekten inanıyorum.
Bunların hepsi gerçekten büyük bir değer sağlama potansiyeline sahiptir. Ancak şu anda, insanları bu zor işi yapmaya teşvik eden hiçbir şey yok, yukarı akış pazarı için iyi sonuçlara yol açan beş adımlı strateji gibi, değil mi? Bu yüzden önemli olduğunu düşünüyorum.
Başka bir şey de akademik alanla ilgilidir. Akademik alanda bu tür katkı ağları sık sık oluyor değil mi? Biyotıbba pek aşina değilim, ancak kriptografi alanında, daha önce de belirttiğim gibi, ZK-SNARK'ların dayandığı kod, eliptik eğri eşleştirme teorisine güveniyorlar, KZG taahhütlerine güveniyorlar, ayrıca eliptik eğri eşleştirmesine dayanıyorlar ve bu eğriler aritmetikleştirmeye, PCP teoremine dayanıyor. Yirmi ya da otuz yıl önce yapılan önemli şeyler arasındaki ilişkinin böyle bir diyagramı var. Grafikteki öğelerin gerçekten nasıl çıkarılacağını bulmak için, akademide atıf çizelgeleri varken, ki bu gerçekten iyi, modeli daha güçlü ve daha sağlam hale getirmeye çalışın ve diğer alanlara da yayılabilmesi gerekiyor. Sanırım bunlar gerçekten anlamlı sorular.
[İzleyici 5] Merhaba Vitalik, sana söylemek istedim çünkü doğrulama sorunundan defalarca bahsettin. Bugün bir Ethereum doğrulama hizmeti başlattığımızı duyurduk. Bu bir kamu yararıdır, açık bir protokoldür. Blok zincirinde herhangi bir doğrulama yapmak isteyen herkes için bir kayıt defteridir. Şema kayıt defteriyle şema doğrulaması da yapabilir. Bahsettiğiniz birçok şey onu kullanma potansiyeline sahip, ücretsiz, herkese açık. Kar elde etmek için herhangi bir jeton veya sebep yoktur, bu yüzden kontrol edebilirsiniz.
Vitalik: Muhteşem. Mevcut doğrulamayı, insan kanıtlarını, POAP'leri vb., aslında her şeyi tek bir çerçeveye entegre edip edemeyeceğinizi görmek için toplulukla birlikte çalışmanızı öneririm. Bu inanılmaz.
View Original
This page may contain third-party content, which is provided for information purposes only (not representations/warranties) and should not be considered as an endorsement of its views by Gate, nor as financial or professional advice. See Disclaimer for details.
Vitalik: Ethereum sadece DeFi olamaz, diğer alanların gelişimini nasıl hızlandırabilir?
Sunum: Vitalik Buterin
Çeviri: Roy
Sağ üst köşedeki resimde daha ilginç bir şey var mı diye sorabilirsiniz. Bakın, geriye dönük kamu malları bağış toplama zaten gerçekleşiyor. Sanırım sadece iki gün önce, sponsorluk EIP1559 protokolünü destekleyen NFT'leri sessizce yayınladılar. NFT yapan ve satmayı planlayan bir grup vardı ve tüm gelir... Ekran görüntüsüne kendiniz bir göz atabilir misiniz, görüyor musunuz? Evet, videoyu tam olarak yakalamayı başardım.
Tüm gelirler EIP-1559 protokolünü uygulayanlara gidiyor. Ayrıca, EIP1559 protokolüne katkıda bulunanlara geriye dönük ödüller vermek için anlamlı bir deneydir. Buna ek olarak, bu, Optimism ekibinden izlenebilir bir kamu malları bağış toplama deneyidir. Eminim bugün geriye dönük bir ödülü hak eden pek çok şey vardır.
Bir başka ilginç örnek de ZK-SNARK'lardır. Bu gerçekten güvendiğimiz bir teknoloji. Eli Ben Sasson ve StarkWare ekibi gibi pek çok zeki insan var. Birçok bilim insanı ve kuruluş, bazıları onlarca yıldır, zk-SNARK'ları bugün gerçeğe dönüştüren teknolojiyi tuğla tuğla inşa etmek için çok çalıştı. Aztek ekibi tarafından geliştirilen PLONK'u kullanmak isteyebilirsiniz ve PLONK polinom taahhütlerine dayanmaktadır. Ayrıca Kate, Zaverucha ve Goldberg tarafından yaratılan KZG vaadi de var. Ve bunların hepsi eliptik eğrilere dayanmaktadır. Eliptik eğri, sırayla, 30 yıl önce diğer bilim adamları tarafından yaratıldı. Sıfır bilgi ispatlarının kendileri, 30 yıllık teorik kriptografi nitelikleri boyunca yavaş yavaş geliştirilen teorilerdir. Ondan sonra, birisi yirminci yüzyılın seksenlerinde ve doksanlarında PCP teoremini icat etti.
Bakın, tüm bu insanlar çaba sarf ettiler ve şimdi bu büyük çalışmanın kesinlikle yüz milyarlarca pazarı mümkün kılmanın anahtarı olduğunu anlıyoruz. Rasyonel bir dünyada, onlarca yıllık yaşamlarını nihayetinde değerli bir şeye koyan insanlar ödüllendirilmelidir. Sonuç olarak, geriye dönük kamu malları bağış toplama da bir dizi taahhütle yüklenmiştir. Bunun kripto alanı için anlamlı bir fikir olduğunu düşünüyorum. Çünkü kriptografik dünya, mekanizma tasarımı ile deney yapmayı önemsiyor. Öyleyse daha fazla kamu malı arayalım ve onları finanse edelim. Yaşasın, kamu malları tanrıları yaratabiliriz.
Mesele şu ki, Ethereum ekosistemi "para kazanmanın" ötesine geçmeli. Bir anlamda, yalnızca DeFi ve bileşik DeFi'yi daraltabilirseniz, o zaman yalnızca ve sonsuz bir şekilde tekrarlayabilirsiniz ve A16Z, Z32W, AK47 ve diğerlerine sonsuza kadar izin verirsiniz. Token getirileri ve bu tokenlerden oluşan diğer finansal türevleri yalnızca yield farming yoluyla kazanabilirsiniz.
Diğer bir şey ise, stabilcoin tabanlı likidite madenciliği tokenlerinin Katman 1 ve Katman 2 için hala değerli olmasıdır. Ancak, Katman 3'e ulaştığınızda, bu biraz sorunludur. Katman 6'ya ulaştığınızda, finansal kargaşa olasılığını ve tüm sistemin çökme riskini artırır, bu da bazı düzenleyicileri kızdırabilir, değil mi? Öyleyse, sadece DeFi yapmayalım.
Zaten oluyor, ama yapabileceğimiz daha çok şey var. DeFi'nin ötesine geçmek, DeFi'ye karşı çıkmak anlamına gelmez. Bu yüzden aslında en iyi uygulamanın, en anlamlı Ethereum uygulamasının, finansal ve finansal olmayan faktörleri birleştiren uygulama olacağını düşünüyorum. Basit bir örnek ENS'dir. ENS'nin sabit bir ücreti vardır ve merkezi olmayan bir ağda ücret sabitlemesi elde etmek için ya bir stablecoin'e ya da bir fiyat kahinine ihtiyacınız vardır. Bir alan adının ENS'ye kaydedilmesi para gerektirir, bu da paradır. Para, DeFi'nin en temel şeklidir.
Bir tür orta derecede merkezi olmayan içerik DAO'su elde etmek istiyorsak, belki teşviklere ihtiyacımız var ve teşviklerin bir tür token'a ihtiyacı olabilir, değil mi? Bu nedenle, geleceğin finansal unsurları entegre eden, ancak yalnızca finansın kendisi için değil, aynı zamanda finansal olmayan hedeflere ulaşmak ve nihai faydayı elde etmek için bir araç olarak bir uygulama olduğunu düşünüyorum.
Peki bu konuda ne yapabiliriz? Ethereum hesapları gibi hesapları tam teşekküllü arşivlere dönüştürün. Bu yüzden doğrulama ekosisteminden, Ethereum girişinden, Ethereum sosyalinden bahsettim ve cüzdanların sosyal olarak toparlanmasına, multisig cüzdanlara ve daha iyi güvenlik teknolojilerine gerçekten bakıyordum. Bu şekilde, eviniz alev alırsa, 24 anımsatıcı kelime biter ve tüm ETH'nizi veya çevrimiçi kimliğinizi kaybetmezsiniz.
Sadece DeFi hakkında konuşmayın, DeGov, ikinci dereceden finansman, ikinci dereceden oylama hakkında konuşun. GitcoinDAO'nun ikinci dereceden oylama kullandığını gördüm ve bu çok olumluydu. İzlenebilir finansmanın başka bir yerde kullanılıp kullanılamayacağına gelince, bunun gerçekten dikkate alınması gereken sorulardan biri olduğunu düşünüyorum. Yapabileceğimiz çok şey var, değil mi? İnşa etmeye başlayalım. Daha fazla deney yapalım. Belki birkaç yıl içinde, sadece Ethereum ekosisteminde değil, ötesinde de her türden insana çeşitli somut değerler sağlayabilecek, konuşacak çok heyecan verici şeylerimiz olacak. Teşekkürler.
[İzleyici 1] Sunumunuz için teşekkür ederim, harikaydı. İzlenebilir kamu malları finansmanından bahsettiniz, başlangıçta nasıl bir baz ödül oluşturdunuz? Sizce daha çok XPRIZE eşdeğeri mi? Ya da bunun gibi bir şey? Bunun hakkında ne düşünüyorsun?
Vitalik: XPRIZE'ın iyi bir örnek olduğunu düşünüyorum. Ama bence tamircinin ödülleri sürdürebilmesi ve ödüllerin dayanıklı olması önemli, böylece insanlar yeni alanlarda yeni projelere başlamaya istekli olmalılar, çünkü başarılı olurlarsa bir gün ödüllendirilmeyi bekleyebilirler, değil mi?
Çok özel hedefleri hedefleme eğiliminde olan mevcut ödül programlarının iyi ve değerli bir parçası olan XPRIZE, aynı zamanda iyidir ve değeri vardır. Ama aynı zamanda, sadece belirli bir sorunun çözümü etrafında değil, aynı zamanda önce çözülmesi gereken sorunlar hakkında da piyasa veya insanlar tarafından bağımsız karar verme sürecini görmek istiyorum.
İnsanların bugün değerli olduğunu fark etmediği bir şey düşünürseniz ve beş yıl sonrasına kadar değerli hale gelmezse, o zaman siz de ödüllendirilebilmelisiniz. Bu yüzden tüm bu çabayı göstermenin ve ödülleri şimdi düşünmenin kesinlikle iyi bir başlangıç olduğunu düşünüyorum.
Ama bunu daha da ileri götürmek istiyorum. Ödüllerin nasıl dağıtılacağına ne tür bir mekanizmanın karar vereceğine gelince, bunun bilerek bırakılan biraz hayal gücü olduğunu düşünüyorum ve bu soruna mükemmel çözüm, yönetişim sorununa da mükemmel bir çözüm olacaktır.
Topluluklar yönetişim sorunlarına mükemmel bir çözüm olmaktan uzaktır, değil mi? Bu yüzden gerçekten alçakgönüllü, gerçekçi, deneysel ve yinelemeli olmamız gerekiyor. Basit şeylerle başlayın ve nasıl gittiğini görün, zamanla geliştirin ve gerçek dünyayla nasıl çarpıştığını görün.
[İzleyici 2] Merhaba Vitalik, Kim Kardashian'ı almaktansa topluluğa katılması için ona bir yol vermenin daha iyi olacağını düşündüm. Mesela sayısız kıyafeti var. Aramızda bazı moda tutkunları olduğunu biliyorum. Dün gece onlarla oynuyordum. Ayrıca Vinay Gupta'nın Mattereum'u yaptığını, belki de gardırobunu simgeleştirdiğini ve bu kıyafetlere değer kattığını biliyorum. Bu şekilde, bu kıyafetlere jeton değeri açısından bakabiliriz, ziyade... Çünkü kadınlar için değerli, özellikle de Teksaslı olduğum ve kıyafetlere değer verdiğimiz için. Yani onu çıkarmak yerine, belki onu katılmaya davet edebilir ve ona farklı bir seçenek sunabiliriz?
Vitalik: Bu da harika. Bu NFT'lerin yalnızca ünlülerin kendilerine fayda sağlamakla kalmayıp aynı zamanda daha geniş topluma fayda sağlamanın bir yolunu bulacağını gerçekten umduğum bir öncül gibi hissediyorum. Örneğin, bir NFT yaparsa, çoğunu, şu şekilde söyleyelim, gelirin bir kısmı hayır kurumlarına bağışlanıyormuş gibi. Bu şekilde, Güneydoğu Asya veya Afrika'daki yoksullara fayda sağlayan gerçekten dikkate değer bir şeyi finanse edebilirsiniz. Bu harika bir şey. O zaman yayından kaldırma konusunda bazı resmi açıklamalar yapan ilk kişi ben olacağım. Yani, eğer böyle bir şeye sahip olabilirseniz, bu çok hoş. Teşekkürler.
[İzleyici 3] Merhaba! ZK-Rollup ölçeklendirme şemasının uygulanmasını tamamladıktan sonra, kontrol etmek için birkaç adımdan sonra, Ethereum hepimizin istediği seviyeye ulaşacak, bence, bu bir yönetişim sorunu değil, bu yüzden bir şekilde kontrolü geri almak için, çünkü bugün kimlikle ilgili konuşmayı duydum, tek bir sorun var, bu özel bir zincir, ayrıca kimliği adlandırmaya gerek yok. Ancak diğer veritabanlarını alırsanız ve temelde her şeyi bir araya getirirseniz, belki bir gizlilik sorunu vardır ve sonra...
Vitalik: Bence belirtilmesi gereken birkaç şey var ve birincisi, bence bu şeyler özel zincir yerine halka açık zincirde yapılsaydı daha iyi olurdu, böylece onu kullanabilecek olan sadece küçük bir grup insan değil, herkes olurdu.
Bir de mahremiyet meselesi var ve özel ve halka açık zincirler arasında ayrım yapmaya gerek olduğunu düşünmüyorum. Çünkü iyi tasarlanmış bir doğrulama sisteminde, özel tanımlayıcılar zincir üzerine yerleştirilmemelidir.
En iyi ihtimalle, özel olarak tanımlanabilir bilgilerin bir hash'ini zincire koymalıdır. Başka birine kanıt göndermek istiyorsanız, hash'ler eşleştiği sürece. Sıfır bilgi ispatları ile bunu yapabilirsiniz. Bu kanıtı birine göndermediğiniz sürece, bu hash'in gerçekte neyi temsil ettiğini göremezler. Sadece rastgele sayılar, değil mi?
Bu yüzden bu sistemleri özel olarak tasarlamanın kesinlikle önemli olduğunu düşünüyorum. Ve Ethereum topluluğunun bu sistemlerin tasarımında aktif olarak yer almasını istememin nedenlerinden biri, eğer sistem iyi tasarlanmazsa, örneğin, çok sınırlı teknik anlayışa sahip ve çok dar kar güdüleri olan diğer insanlar tarafından, korkunç sistemler tasarlayacaklardır. Bu talihsiz bir durum.
Tabii ki, bir sonraki zorluk, bu sistemlerin bir tür merkezi olmayan yönetişim mekanizmasına sahip olup olmadığı ve yönetişim yozlaşırsa ne olacağıdır, ki bu gerçek bir endişe kaynağıdır. Bu güne kadar hala endişeleniyorum, değil mi? Beş veya on kişi arzın yarısını kontrol edebiliyorsa, bu DeFi yönetişim tokenlerinin birçoğu ne olursa diye endişeleniyorum. Ancak sistemin saldırılara karşı daha dirençli olması için daha da güçlendirilmesi gerekiyor ve oranı sınırlamak bile mümkün ve bunlar sadece yavaş yavaş değişecek şekilde tasarlandı, daha fazla güvenlik koruması ve daha çeşitli paydaşlar ekledi ve bunlar odaklanmamız ve dikkate almamız gereken bir şey olabilir.
[İzleyici 4] Merhaba Vitalik, araştırma alanı, izlenebilir finansman yoluyla fon sağlayabilmek için iyi bir kullanım örneğidir. Örneğin, ekonomik değerin sıklıkla ölçülmediği alanlarda, bir yayının etki faktörüne ve akran değerlendirmesi gibi diğer mikro katkılara değer katmak mümkündür. Bu konuda ne düşündüğünüzü bilmek isterim. Ayrıca, beklenen finansmanla nasıl entegre edilebileceğini düşünüyorsunuz? Çünkü bilimsel araştırmalarla ilgili sorun, projeye başlamak için para olup olmadığıdır.
Vitalik: Araştırmanın çok iyi bir örnek olduğunu düşünüyorum. Aslında tam önünüzde bir örnek var, o da COVID aşısı, değil mi? COVID aşısının insanlığa trilyonlarca dolar değer sağladığını düşünüyorum ve şu anda pandemiyi daha hızlı atlatmamızı sağlayacak.
Hükümetin yatırdığı toplam para miktarına bakarsanız, o kadar yüksek görünmüyor, değil mi? Milyarlar burada, milyarlar orada. İnsanlar, ne kadar fayda sağlayabileceğinin farkında olmayan, ancak tüm engelleri geride bırakmaları ve her şeyi yapmaları gerektiğini hisseden standart bir prosedür modeline sıkışmış gibi geliyor. Evet.
Bu bir örnek ve bence sorumlu insanlar, bir aşı geliştirmek için çok çalışan insanlar, çok iyi bir şekilde övülmeyi hak ediyorlar ve çok net bir şekilde biliyoruz ki, onlar olmasaydı, milyarlarca insanın hayatı yıl boyunca dramatik bir şekilde kötüleşirdi.
Bence diğer birçok bilim türü kesinlikle benzerdir, özellikle tıbbi araştırmalar ve iyi tıbbi araştırmalar birçok insanın hayatını iyileştirme potansiyeline sahiptir. Demek istediğim, kişisel olarak benim için de önemli çünkü ben de uzun bir hayat yaşamak ve yaşlanmayla savaşmak isteyen bir insanım. Doğru tıbbi araştırmalarla, kırk yıl içinde insanların 100 yaşından sonra genel olarak sağlıklı yaşadıklarını görmenin mümkün olacağına gerçekten inanıyorum.
Bunların hepsi gerçekten büyük bir değer sağlama potansiyeline sahiptir. Ancak şu anda, insanları bu zor işi yapmaya teşvik eden hiçbir şey yok, yukarı akış pazarı için iyi sonuçlara yol açan beş adımlı strateji gibi, değil mi? Bu yüzden önemli olduğunu düşünüyorum.
Başka bir şey de akademik alanla ilgilidir. Akademik alanda bu tür katkı ağları sık sık oluyor değil mi? Biyotıbba pek aşina değilim, ancak kriptografi alanında, daha önce de belirttiğim gibi, ZK-SNARK'ların dayandığı kod, eliptik eğri eşleştirme teorisine güveniyorlar, KZG taahhütlerine güveniyorlar, ayrıca eliptik eğri eşleştirmesine dayanıyorlar ve bu eğriler aritmetikleştirmeye, PCP teoremine dayanıyor. Yirmi ya da otuz yıl önce yapılan önemli şeyler arasındaki ilişkinin böyle bir diyagramı var. Grafikteki öğelerin gerçekten nasıl çıkarılacağını bulmak için, akademide atıf çizelgeleri varken, ki bu gerçekten iyi, modeli daha güçlü ve daha sağlam hale getirmeye çalışın ve diğer alanlara da yayılabilmesi gerekiyor. Sanırım bunlar gerçekten anlamlı sorular.
[İzleyici 5] Merhaba Vitalik, sana söylemek istedim çünkü doğrulama sorunundan defalarca bahsettin. Bugün bir Ethereum doğrulama hizmeti başlattığımızı duyurduk. Bu bir kamu yararıdır, açık bir protokoldür. Blok zincirinde herhangi bir doğrulama yapmak isteyen herkes için bir kayıt defteridir. Şema kayıt defteriyle şema doğrulaması da yapabilir. Bahsettiğiniz birçok şey onu kullanma potansiyeline sahip, ücretsiz, herkese açık. Kar elde etmek için herhangi bir jeton veya sebep yoktur, bu yüzden kontrol edebilirsiniz.
Vitalik: Muhteşem. Mevcut doğrulamayı, insan kanıtlarını, POAP'leri vb., aslında her şeyi tek bir çerçeveye entegre edip edemeyeceğinizi görmek için toplulukla birlikte çalışmanızı öneririm. Bu inanılmaz.