Quy định: Rào cản lớn nhất mà các thị trường dự đoán cần chinh phục

Những điểm mấu chốt

• Thị trường dự đoán phát triển mạnh đã đưa tuân thủ pháp lý trở thành lợi thế cạnh tranh, minh chứng qua sự vươn lên nhanh chóng của Kalshi. Trong khi Polymarket bị loại khỏi thị trường Hoa Kỳ do lệnh trừng phạt của CFTC, Kalshi nhờ có giấy phép đầy đủ đã dẫn đầu với chiến lược tiếp thị quyết liệt và mở rộng quy mô.
• Sự phân mảnh trong hệ thống pháp lý toàn cầu đang hạn chế sự phát triển của thị trường dự đoán, đặc biệt do quan điểm bảo thủ của các nước châu Á. Hoa Kỳ có dấu hiệu nới lỏng dưới thời Trump, nhưng Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan vẫn coi thị trường dự đoán là cờ bạc bất hợp pháp hoặc chặn truy cập toàn diện.
• Các giải pháp phi tập trung và chứng minh lợi ích xã hội của thị trường dự đoán là chìa khóa tháo gỡ vấn đề pháp lý ở các quốc gia bảo thủ. Việc giảm nguy cơ thao túng thông qua giao thức quyết định liên chủ thể như EigenLayer và nhấn mạnh vai trò phòng ngừa rủi ro học thuật, kinh tế giúp phân biệt rõ thị trường dự đoán với cờ bạc.

1. Bức tranh biến động của thị trường dự đoán dưới tác động pháp lý

1.1 Kalshi tăng trưởng vượt trội

Động lực trực tiếp giúp Kalshi tăng trưởng vượt trội chính là sự xuất hiện trong loạt phim hoạt hình nổi tiếng “South Park.” Tháng 9 năm nay, South Park phát sóng một tập châm biếm ngành thị trường dự đoán, Kalshi được nhắc đến nổi bật với các nhân vật sử dụng ứng dụng Kalshi. Ngay sau đó, thị phần Kalshi tăng mạnh, cho thấy sự chú ý của công chúng chuyển hóa thành lượng người dùng thực tế.

Bản chất cho phép Kalshi tiếp thị táo bạo nằm ở vị thế pháp lý của họ. Khi Polymarket bị CFTC chặn người dùng Hoa Kỳ, Kalshi với giấy phép hợp pháp đã tập trung khai thác độc quyền thị trường Mỹ. Tuân thủ pháp lý không chỉ giúp tránh rủi ro mà còn là tài sản chiến lược cho tăng trưởng và liên kết đối tác.

Kalshi chứng minh tuân thủ pháp lý ở thị trường dự đoán là yếu tố cạnh tranh cốt lõi chứ không chỉ là rào cản. Tuy nhiên, chủ đề quản lý pháp lý thị trường dự đoán vẫn ít được quan tâm trong cộng đồng. Bài viết này phân tích môi trường pháp lý phức tạp và những nỗ lực cần thiết để giải quyết vấn đề.

2. Quy định đối với thị trường dự đoán và phản ứng của các nền tảng lớn

2.1 Quy định thị trường dự đoán

Tại Hoa Kỳ, CFTC quản lý thị trường dự đoán theo Đạo luật Giao dịch Hàng hóa (CEA). Các dịch vụ của thị trường dự đoán được xếp là ‘hợp đồng sự kiện’ hoặc ‘quyền chọn nhị phân’, là sản phẩm phái sinh trả về 0 hoặc một mức cố định tùy sự kiện xảy ra.

Các thị trường dự đoán hiện tại phải tuân thủ quy trình và cấu trúc pháp lý nghiêm ngặt:

• Tuân thủ CEA: Yêu cầu quản trị công bằng, giám sát và chống gian lận. Sàn giao dịch phải nộp quy định chi tiết và xin phê duyệt.
• Hạn chế loại sự kiện: Cấm thị trường liên quan đến khủng bố, ám sát, chiến tranh, trò chơi hoặc hoạt động phi pháp. Hợp đồng về kinh tế, thời tiết được phép.
• Ủy ban giám sát pháp lý: Thành viên không có tiền án, chịu trách nhiệm vận hành, nhân sự và báo cáo thường niên.
• Lưu trữ dữ liệu giao dịch: Tất cả dữ liệu phải lưu trữ tối thiểu 5 năm theo quy định CFTC.
• Ngăn ngừa thao túng thị trường: CEA cấm các giao dịch không cạnh tranh, giao dịch khống, giả lệnh, nội gián..., yêu cầu xây dựng hệ thống phát hiện và ngăn chặn phức tạp.

Mỗi sàn giao dịch còn vận hành hội đồng kỷ luật, ủy ban khiếu nại và cơ chế xác định kết quả thị trường công bằng.

Về xác định kết quả, Kalshi sử dụng hội đồng đánh giá tập trung, còn Polymarket ứng dụng hệ thống phi tập trung UMA Oracle. UMA dùng cơ chế giải quyết lạc quan: kết quả đề xuất được chấp nhận nếu không tranh chấp trong 2 giờ, tranh chấp sẽ do cộng đồng UMA token holders bỏ phiếu.

2.2 Sự mơ hồ pháp lý

Việc coi thị trường dự đoán là hình thức cá cược tạo ra ranh giới pháp lý mơ hồ, đặc biệt giữa Đạo luật UIGEA và quy định CFTC. Dù UIGEA loại trừ các hoạt động do CFTC quản lý khỏi xử phạt, điều này mở ra cơ hội né quy định và thuế cờ bạc của tiểu bang. Tháng 10 năm 2025, Ban kiểm soát trò chơi Pennsylvania cảnh báo Quốc hội về xung đột giữa luật phái sinh liên bang và quyền kiểm soát trò chơi của tiểu bang, cho thấy mâu thuẫn kéo dài.

Xung đột về thị trường thể thao, giải trí đặc biệt gay gắt. Khi Kalshi triển khai thị trường thể thao tháng 1 năm 2025, sáu tiểu bang như Nevada, New Jersey, Maryland ra lệnh ngừng hoạt động, cho rằng dịch vụ của Kalshi là cá cược không phép, vi phạm luật tiểu bang. Kalshi phản hồi bằng nguyên tắc ưu tiên pháp luật liên bang.

2.3 Thách thức pháp lý các giao thức thị trường dự đoán

2.3.1 Polymarket

Nguồn: Cointelegraph

Polymarket tăng trưởng nhanh sau khi ra mắt tháng 06 năm 2020, nhưng tháng 01 năm 2022 bị CFTC xử phạt 1,4 triệu USD và chặn người dùng Mỹ do hoạt động không đăng ký. Polymarket chuyển sang phục vụ ngoài Mỹ trong 2 năm. CFTC xác định dịch vụ của Polymarket là ‘hoán đổi’ theo CEA, chỉ được phép trên sàn đăng ký DCM hoặc SEF.

Tháng 11 năm 2024, FBI khám xét nhà CEO Shayne Coplan, nghi ngờ truy cập của người dùng Mỹ, nhưng tháng 07 năm 2025, Polymarket mua lại QCX LLC (sàn phái sinh có giấy phép CFTC). Nhờ vậy, Polymarket có giấy phép DCM, DCO và tháng 09 nhận thư miễn trừ từ CFTC về báo cáo dữ liệu hoán đổi, chính thức trở lại thị trường Mỹ.

2.3.2 Kalshi

Kalshi chọn con đường tuân thủ pháp lý tuyệt đối ngay từ đầu. Ngày 05 tháng 11 năm 2020, Kalshi là đơn vị đầu tiên tại Mỹ nhận trạng thái DCM do CFTC phê duyệt cho giao dịch hợp đồng sự kiện.

Nguồn: CFTC

Khi Kalshi tự chứng nhận và ra mắt thị trường kiểm soát Quốc hội tháng 06 năm 2023, CFTC cho rằng đó là cá cược trò chơi vi phạm luật tiểu bang và lợi ích công cộng. Kalshi kiện lên tòa liên bang tháng 11 và thắng kiện tháng 09 năm 2024. CFTC rút kháng cáo, Kalshi được giải quyết vấn đề pháp lý này.

Sau thắng lợi, Kalshi mở rộng mạnh sang thị trường dự đoán thể thao, ra mắt các thị trường NFL, NHL, NBA, NCAA trên toàn bộ 50 tiểu bang tháng 01 năm 2025, đạt hơn 500 triệu USD giao dịch trong March Madness nhưng lại bị 6 tiểu bang như Nevada, New Jersey ra lệnh ngừng hoạt động. Kalshi tiếp tục viện dẫn pháp luật liên bang và tháng 05 năm 2025, tòa liên bang New Jersey phán quyết có lợi cho Kalshi.

2.3.3 Các nền tảng khác

Ngoài Polymarket, Kalshi, nhiều sàn dự đoán khác cũng chịu quản lý của Mỹ. PredictIt là ví dụ tiêu biểu, khởi đầu tại Đại học Victoria Wellington (New Zealand) năm 2014, nhận thư miễn trừ hành động từ CFTC nhưng bị giới hạn 850 USD mỗi hợp đồng và 5.000 trader/hợp đồng. Sau khi CFTC rút thư miễn trừ tháng 08 năm 2022 và yêu cầu đóng cửa, PredictIt thắng kiện tháng 07 năm 2025 và tháng 09 được cấp phép DCM, trở thành sàn phái sinh chính thức.

Crypto.com triển khai thị trường dự đoán thể thao ở 16 tiểu bang qua hợp tác với Underdog sau khi nhận giấy phép phái sinh ký quỹ tháng 09 năm 2025, nhưng vẫn gặp khó khăn pháp lý tại cấp tiểu bang, bao gồm thất bại một phần ở tòa Nevada. Railbird, nền tảng mới, nhận thư miễn trừ tháng 08 năm 2025 cho phép hoạt động hạn chế, tập trung phòng ngừa rủi ro doanh nghiệp.

2.3.4 Bầu không khí nới lỏng pháp lý tại Mỹ đối với thị trường dự đoán

Các trường hợp trên cho thấy, dù Mỹ quản lý rất nghiêm ngặt thị trường dự đoán, môi trường pháp lý đang thay đổi rõ rệt dưới thời Trump. Tổng thống Trump đăng tỷ lệ cược Polymarket lên Truth Social, Donald Trump Jr. là cố vấn trả phí của Kalshi kiêm thành viên hội đồng quản trị, nhà đầu tư Polymarket. 1789 Capital đầu tư hàng chục triệu USD vào Polymarket. Ngày 29 tháng 09 năm 2025, Chủ tịch SEC Paul Atkins và quyền Chủ tịch CFTC Caroline Pham thông báo nỗ lực hài hòa hóa toàn diện, sẽ xem xét hợp đồng sự kiện bất kể ranh giới pháp lý và ngăn ngừa lỗ hổng quản lý.

3. Thách thức thị trường dự đoán: Môi trường pháp lý toàn cầu phân mảnh

Thị trường dự đoán được hợp pháp hóa dần ở Mỹ, nhưng các khu vực khác lại siết chặt hơn. Sự phân mảnh pháp lý gây khó khăn lớn cho các nền tảng toàn cầu, trong đó quan điểm bảo thủ ở châu Á đặc biệt hạn chế khả năng mở rộng.

3.1 Cách tiếp cận của các nước châu Á

Cơ quan quản lý Hàn Quốc rất bảo thủ với thị trường dự đoán. Toàn bộ thị trường cá cược do Luật Quảng bá Thể thao Quốc gia kiểm soát, mọi nhà cái ngoại trừ “Sports Toto” của Quỹ Quảng bá Thể thao Hàn Quốc đều bị coi là bất hợp pháp, người dùng và vận hành đều bị xử phạt. Sports Toto chỉ cho phép cá cược hạn chế với mức cược tối đa 100.000 KRW (~70 USD) mỗi vé dưới giám sát chính phủ.

Nguồn: Maeil Business Newspaper, một trong những tờ báo kinh tế hàng đầu Hàn Quốc.

Trong cuộc khủng hoảng luận tội cựu Tổng thống Yoon Suk-yeol đầu năm 2025, nhiều hợp đồng chủ đề chính trị Hàn Quốc xuất hiện trên Polymarket, thu hút sự chú ý lớn từ công chúng và truyền thông. Báo chí Hàn Quốc đồng loạt gọi Polymarket là “toto cá nhân bất hợp pháp,” nhấn mạnh theo luật hiện hành, người Hàn tham gia cá cược thị trường dự đoán sẽ bị xử phạt về tội cờ bạc.

Singapore cũng coi thị trường dự đoán là cờ bạc. Tháng 01 năm 2025, chính phủ Singapore chặn hoàn toàn Polymarket, phân loại là nhà cái trực tuyến không phép theo Đạo luật Kiểm soát Cờ bạc. Người dùng nền tảng không phép có thể bị phạt tối đa 10.000 SGD và tù tối đa 6 tháng.

Thái Lan công bố kế hoạch chặn Polymarket tại cuộc họp báo Cục phòng chống tội phạm công nghệ tháng 01 năm 2025, viện dẫn vi phạm luật cờ bạc do sử dụng tiền mã hóa trên nền tảng cá cược.

Nhìn chung, các nước châu Á vẫn duy trì quan điểm cực kỳ bảo thủ với thị trường dự đoán. Với tỷ trọng giao dịch tiền mã hóa của khu vực này, đây sẽ là yếu tố then chốt cho mở rộng các nền tảng thị trường dự đoán trong tương lai.

3.2 Trường hợp pháp lý phương Tây

Pháp chặn Polymarket tháng 11 năm 2024. Cơ quan ANJ xác định Polymarket cung cấp dịch vụ cá cược, trò chơi trực tuyến không giấy phép, và cá cược không hợp pháp tại Pháp ngay cả với tiền mã hóa.

Canada cấm thị trường dự đoán dựa trên lệnh cấm quyền chọn nhị phân dưới 30 ngày cho nhà đầu tư cá nhân từ năm 2017. Tháng 04 năm 2025, Ủy ban Chứng khoán Ontario phạt 200.000 CAD với các công ty liên quan Polymarket, Polymarket thừa nhận vi phạm tại Canada.

Ngược lại, Anh có quan điểm cởi mở. FCA đang thảo luận về triển khai thị trường dự đoán với Robinhood và khẳng định Anh, châu Âu là thị trường tiềm năng nhất.

4. Kết luận: Tương lai thị trường dự đoán và giải pháp phi tập trung hóa

Môi trường pháp lý toàn cầu của thị trường dự đoán rất phức tạp do khác biệt về quan điểm và luật pháp từng khu vực. Sự phân mảnh này là trở ngại lớn cho các nền tảng dự đoán mở rộng toàn cầu và vận hành ổn định. Dù các giao thức phi tập trung hướng đến giao dịch xuyên biên giới bằng blockchain, nhiều nước — đặc biệt châu Á — vẫn ưu tiên luật nội địa, hạn chế hoạt động nền tảng và quyền truy cập người dùng bằng chặn tên miền, xử phạt trực tiếp. Khi Polymarket, Kalshi đã thành công ở Mỹ, tiềm năng thị trường toàn cầu, đặc biệt châu Á, vẫn còn rất lớn. Thiếu sự tham gia của khu vực này, quá trình toàn cầu hóa thị trường dự đoán vẫn xa vời.

Để thị trường dự đoán phát triển toàn cầu, cần nỗ lực giải quyết các nguyên nhân dẫn đến kiểm soát chặt, thử nghiệm triển khai trong môi trường sandbox pháp lý.

Nguyên nhân chính khiến thị trường dự đoán bị kiểm soát nghiêm ngặt:

• Nguy cơ thao túng thị trường: Công bố kết quả bình chọn thời gian thực tạo hiệu ứng bầy đàn, cá nhân lớn dẫn dắt xu hướng. Quyết định kết quả bởi số ít hoặc thiếu minh bạch dễ dẫn đến thao túng.
• Thiên lệch dư luận: Nếu có thể thao túng xác suất bằng vốn lớn, thị trường dự đoán có thể ảnh hưởng dư luận, tác động đến kết quả thực tế. Đặc biệt nhạy cảm với sự kiện chính trị, xã hội.

• Ranh giới mơ hồ với cờ bạc: Thị trường dự đoán về bản chất là cá cược xác suất sự kiện, nhiều cơ quan quản lý xếp loại là cờ bạc.

  Trừ vấn đề ranh giới cờ bạc, hai vấn đề còn lại có thể giải quyết phần nào bằng phi tập trung hóa. Oracle phi tập trung dùng giao thức quyết định liên chủ thể như EigenLayer giúp tăng minh bạch, giảm nguy cơ thao túng. Cấu trúc khuyến khích validator báo cáo trung thực, xử phạt hành vi xấu bằng slashing giúp giảm rủi ro thao túng. Dù vẫn còn tranh luận về công bằng của cơ chế quản trị như UMA, EigenLayer cung cấp công bằng hơn thông qua cơ chế thách thức, slashing, token tách nhánh.

  Vấn đề ranh giới với cờ bạc cần chiến lược dài hạn. Giải pháp kỹ thuật không đủ, cần tích lũy các trường hợp thực nghiệm chứng minh giá trị xã hội. Thị trường dự đoán học thuật như Iowa Electronic Markets (IEM) và Good Judgment Project đã chứng minh độ chính xác vượt trội so với khảo sát truyền thống trong dự đoán chính trị, kinh tế. Dựa trên các trường hợp này, cần truyền thông liên tục rằng thị trường dự đoán là cơ chế tổng hợp thông tin, khai thác trí tuệ tập thể chứ không phải cờ bạc đơn thuần.

  Từ lúc hợp đồng tương lai nông sản ra đời tại Chicago năm 1848, thị trường phái sinh đã mở rộng từ nông sản sang tài chính. Trong thời đại mạng xã hội, việc phân loại ý kiến cá nhân, dự đoán thành lớp tài sản mới, xây dựng hợp đồng sự kiện dựa trên đó là tiến trình tự nhiên. Đồng sáng lập Kalshi Mansour mô tả thị trường dự đoán là “dân chủ hóa phòng ngừa rủi ro”: đây là công cụ phòng ngừa rủi ro dễ tiếp cận, chi phí thấp cho nhà đầu tư cá nhân, doanh nghiệp nhỏ.

  Tương lai thị trường dự đoán phụ thuộc vào đối thoại xây dựng, hợp tác giữa cơ quan quản lý, nền tảng, nhà phát triển công nghệ. Thay vì cấm đoán triệt để, cần khung pháp lý cân bằng, vừa bảo vệ người dùng vừa thúc đẩy đổi mới. Về lâu dài, các quốc gia cấm thị trường dự đoán hoàn toàn sẽ tụt lại về hiệu quả thông tin, đổi mới tài chính so với các quốc gia nuôi dưỡng dưới khung pháp lý phù hợp. Thị trường dự đoán sẽ trở thành hạ tầng kinh tế hiện đại cho quản lý rủi ro và khai thác trí tuệ tập thể.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:

1. Bài viết này được đăng lại từ [FourPillarsFP]. Mọi quyền tác giả thuộc về tác giả gốc [@ SiwonHuh]. Nếu có ý kiến về nội dung đăng lại, vui lòng liên hệ nhóm Gate Learn để được xử lý kịp thời.
2. Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Quan điểm, ý kiến trong bài viết chỉ thuộc về tác giả, không phải tư vấn đầu tư.
3. Bản dịch sang các ngôn ngữ khác do nhóm Gate Learn thực hiện. Trừ trường hợp được nêu rõ, việc sao chép, phân phối hoặc đạo văn các bài dịch đều bị cấm.