Vì sao Bitcoin - Vàng kỹ thuật số đã thua vàng vật chất vào năm 2025

Hãy nhớ lại thời điểm cuối năm 2024, khi mọi người đều tập trung dự đoán hiệu suất tài sản cho năm 2025.

Nhà đầu tư chứng khoán chú ý đến S&P và cổ phiếu A Trung Quốc, còn cộng đồng tiền mã hóa lại đặt niềm tin vào Bitcoin.

Nhưng nếu lúc đó ai đó nói rằng tài sản tăng trưởng mạnh nhất năm 2025 không phải Bitcoin hay cổ phiếu, mà lại là vàng—loại tài sản không được thế hệ Z ưa chuộng—có lẽ bạn sẽ nghĩ đó chỉ là lời nói đùa.

Thế nhưng thực tế đôi khi còn kỳ lạ hơn cả tưởng tượng.

Năm năm qua, Bitcoin vượt trội so với vàng với mức tăng hơn 1.000%, gần gấp mười lần và liên tục dẫn đầu bảng xếp hạng tài sản hàng năm. Tuy nhiên, khi sang năm 2025, cục diện đã thay đổi: từ tháng 1 đến nay, vàng tăng hơn 50%, trong khi Bitcoin chỉ tăng 15%.

Những người mua vàng sớm đang hưởng lợi, còn các nhà giao dịch tiền mã hóa hàng đầu lại trở nên im lặng.

Đáng chú ý hơn, vàng và Bitcoin hiện di chuyển như hai thế giới song song: vàng tăng thì Bitcoin giảm, Bitcoin giảm thì vàng lại tăng mạnh.

Ngày 21 tháng 10, vàng sụt giảm mạnh, mất 5% chỉ trong một ngày, trong khi Bitcoin hồi phục, bắt đầu đà tăng…

Vì sao Bitcoin, từng được ví là “vàng kỹ thuật số”, lại tách khỏi tài sản vật lý cùng tên?

Vàng trong thời biến động

Ai là người mua vàng mạnh nhất năm 2025? Không phải nhà đầu tư cá nhân, không phải tổ chức, mà chính là các ngân hàng trung ương toàn cầu.

Con số minh chứng rõ: năm 2024, các ngân hàng trung ương toàn cầu mua ròng 1.045 tấn vàng, vượt mốc 1.000 tấn ba năm liên tiếp.

Theo số liệu quý II năm 2025 từ Hội đồng Vàng Thế giới, Ba Lan tăng dự trữ thêm 18,66 tấn chỉ trong một lần, Kazakhstan tiếp theo với 15,65 tấn, và ngân hàng trung ương Trung Quốc đều đặn bổ sung 6,22 tấn…

Tại sao các quốc gia đang phát triển lại gia tăng dự trữ vàng?

Số liệu so sánh tỷ lệ dự trữ vàng giữa các ngân hàng trung ương cho thấy: các nước phát triển và đang phát triển vận hành ở hai “mặt trận” hoàn toàn khác biệt.

Mỹ giữ 77,85% dự trữ ở vàng, tổng cộng 8.133 tấn—vượt xa Đức ở vị trí thứ hai với 3.350 tấn, tiếp theo là Ý và Pháp với 2.452 và 2.437 tấn.

Ngân hàng trung ương Trung Quốc chỉ giữ vàng ở mức 6,7% tổng dự trữ, dù khối lượng tuyệt đối đã đạt 2.299 tấn và tiếp tục tăng.

Sự phân hóa rất rõ nét—các thị trường mới nổi còn nhiều dư địa để tăng dự trữ vàng. Với các nền kinh tế lớn như Trung Quốc, tỷ lệ vàng dưới 7%, trong khi phần lớn quốc gia phương Tây phát triển đều trên 70%. Đây là quá trình bù đắp: càng chênh lệch lớn, động lực càng mạnh.

Đáng chú ý, tỷ lệ nhu cầu vàng toàn cầu đến từ ngân hàng trung ương đã tăng từ dưới 10% những năm 2000 lên 20% hiện nay, tạo lực đỡ quan trọng cho giá vàng.

Tại sao ngân hàng trung ương lại đổ xô mua vàng? Đơn giản: thế giới bất ổn và độ tin cậy của đồng USD bị nghi ngờ.

Xung đột Nga-Ukraine, bất ổn tại Trung Đông, căng thẳng thương mại Mỹ-Trung—thế giới chia rẽ hơn bao giờ hết.

Lịch sử cho thấy, USD từng là trung tâm dự trữ và nơi trú ẩn an toàn của ngân hàng trung ương. Nhưng khi nợ Mỹ lên tới 36 nghìn tỷ USD—chiếm 124% GDP—bất ổn chính trị dưới thời Trump, tranh chấp bên ngoài và nội bộ, niềm tin đã giảm đi rõ rệt.

Đặc biệt từ khi chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra và Mỹ có thể đóng băng dự trữ nước ngoài bất cứ lúc nào, các quốc gia nhận ra: chỉ vàng cất giữ trong kho của mình mới là tài sản chủ quyền thực sự.

Vàng không sinh lời nhưng cũng không biến mất bởi quyết định của người khác.

Đối với cá nhân và quốc gia, vàng là công cụ phòng ngừa rủi ro—thế giới càng hỗn loạn, nhu cầu càng lớn. Khi xuất hiện tin “chiến tranh Nga-Ukraine có thể kết thúc”, việc vàng giảm mạnh là điều tất yếu.

Vàng kỹ thuật số hay Tesla kỹ thuật số?

Bitcoin dường như là tài sản “khó xử” nhất năm 2025. Câu chuyện từng là “vàng kỹ thuật số”, nhưng nay lại giống “Tesla kỹ thuật số”.

Dữ liệu Standard Chartered cho thấy hệ số tương quan của Bitcoin với Nasdaq đạt 0,5—đầu năm là 0,8. Tương quan với vàng? Chỉ 0,2, và có thời điểm đầu năm là 0.

Hiểu đơn giản: Bitcoin hiện gắn liền với cổ phiếu công nghệ. Nasdaq tăng thì Bitcoin tăng, Nasdaq giảm thì Bitcoin cũng giảm.

Sự thay đổi này có nguyên nhân cụ thể.

Dưới thời Trump, Mỹ chuyển từ xem Bitcoin là “tà giáo bất hợp pháp” sang chào đón. Việc phê duyệt ETF Bitcoin giao ngay năm 2024 đánh dấu sự hòa nhập chính thức vào hệ thống đồng USD.

Việc này tưởng chừng tích cực, xác nhận vị thế hợp pháp của Bitcoin. Nhưng một khi đã trở thành một phần hệ thống, Bitcoin khó thoát khỏi ảnh hưởng của nó.

Giá trị cốt lõi của Bitcoin vốn là sự nổi loạn—không bị kiểm soát bởi chính phủ hoặc ngân hàng trung ương.

Hiện nay, các tập đoàn lớn Phố Wall như BlackRock là nhà đầu tư chính. Giá Bitcoin phụ thuộc vào Fed và Trump, còn các nhà giao dịch tiền mã hóa phải theo dõi phát biểu của Powell và Trump, trở thành chuyên gia phân tích vĩ mô đồng USD bất đắc dĩ.

Trên phạm vi toàn cầu, Bitcoin vẫn ở giai đoạn nhận diện rộng rãi, còn vàng giữ vị trí truyền thống được nhiều thế hệ ưa chuộng.

Số phụ nữ Trung Quốc sở hữu trang sức vàng có thể còn vượt số người nắm giữ Bitcoin toàn cầu.

So với vàng, Bitcoin vẫn còn non trẻ và cần hành trình dài trước khi được chấp nhận đại trà.

Một tay vàng, một tay Bitcoin

Nhiều người nhìn nhận vàng và Bitcoin là lựa chọn loại trừ nhau, nhưng nhà đầu tư thông thái lại biết cân bằng mới là hợp lý.

Khi ngân hàng trung ương liên tục mua vàng, giá vẫn tăng, nhưng đà tăng này không thể kéo dài mãi. Khi giá vàng lên quá cao, các vấn đề thực tế như lưu kho, vận chuyển, giao nhận sẽ xảy ra—lúc này ưu thế của Bitcoin trở nên rõ nét.

Hãy hình dung: khi chiến tranh nổ ra, người giàu nhận ra vàng nặng, dễ bị chú ý—rất khó để di chuyển nhanh. Khi đó, Bitcoin bảo quản trong ví lạnh là giải pháp tối ưu, thực tế đã diễn ra ở Nga.

Nói đơn giản, vàng là “kênh lưu trữ giá trị truyền thống cồng kềnh”, còn Bitcoin là “kênh lưu trữ giá trị hiện đại, linh hoạt”.

Nếu giá vàng lên quá mức, dòng vốn sẽ chuyển sang tài sản có đặc điểm tương tự nhưng chi phí thấp hơn. Khi đó, Bitcoin có thể từng bước thoát khỏi sự chi phối của đồng USD và ảnh hưởng của Trump, hấp dẫn dòng vốn dư thừa từ vàng và lấy lại vị thế “vàng kỹ thuật số”.

Tóm lại, mối quan hệ giữa Bitcoin và vàng không phải thay thế, mà là kế thừa và phát triển.

Vàng là ký ức về giá trị của nhân loại; Bitcoin là tầm nhìn về giá trị trong thời đại số.

Bà Lý Dama 70 tuổi—nhà đầu tư trang sức vàng—và anh Lý Hiểu Minh 25 tuổi—lập trình viên tích lũy Bitcoin—mỗi người thể hiện một kỳ vọng về tương lai tươi sáng.

Tuyên bố:

1. Bài viết này được đăng lại từ [TechFlow]. Bản quyền thuộc về tác giả gốc [Liam, Deep Tide TechFlow]. Nếu có thắc mắc về việc đăng lại, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn. Đội ngũ sẽ xử lý theo quy định hiện hành.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Những quan điểm và nhận định trong bài viết này là của riêng tác giả, không phải lời khuyên đầu tư.
3. Các bản dịch ngôn ngữ khác do đội ngũ Gate Learn thực hiện. Trừ khi có tham chiếu Gate, nghiêm cấm sao chép, phân phối hoặc đạo văn nội dung bản dịch.