Tài chính phi tập trung lại gặp sự cố, lần này tiền của bạn có thể không an toàn như bạn nghĩ.

Tuần này, giới mã hóa lại bùng nổ. Balancer bị hack 1,28 triệu USD, Stream Finance sụp đổ 9,3 triệu USD, xUSD từ 1 USD giảm xuống 0,27 USD. Điều đau lòng hơn là nhiều người nghĩ rằng họ đang lưu trữ “USDC an toàn”, thực tế lại dẫm phải mìn.

Tiền đã bị mất như thế nào

Balancer là một giao thức lâu đời, mã nguồn đã được kiểm toán hơn 10 lần, nhưng vẫn bị người ta khai thác từ khía cạnh “chi phí giả”. Hasu của Flashbots đã nói thẳng: “Mỗi lần giao thức cũ bị tấn công, mức độ chấp nhận tổng thể của DeFi lại lùi lại 6-12 tháng.”

Tình huống của Stream thì điển hình hơn. Một cái gọi là Beefy Finance “kho lợi nhuận” quảng bá lợi nhuận an toàn từ USDC, người dùng nghĩ rằng tiền nằm ở đó. Đường đi thực tế là: Beefy → Silo → một quản lý khác gọi là Valarmore → cuối cùng chảy vào sản phẩm xUSD của Stream. Khi xUSD sụp đổ, toàn bộ chuỗi cũng chết theo.

Chi phí của “Xếp hình LEGO”

Sức hấp dẫn cốt lõi của DeFi chính là “tính khả kết hợp” - lấy lợi suất của giao thức A gắn vào việc cho vay của giao thức B, sau đó dùng stablecoin của giao thức C làm tài sản thế chấp. Trong thời điểm thị trường tăng trưởng, hệ thống này tích lũy lợi suất rất tuyệt, nhưng một khi có vấn đề ở lớp nền, rủi ro sẽ lan truyền như domino.

Vấn đề là: mỗi tầng đều muốn tối đa hóa lợi nhuận, nhưng không ai rõ ràng về rủi ro thực sự của các tầng trên và dưới. Người dùng nghĩ rằng mình đang sử dụng sản phẩm A, nhưng thực chất đang bị phơi bày trước rủi ro phức hợp của B, C, D, E.

Vấn đề cốt lõi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở quản trị

Sau đợt sụp đổ này, cộng đồng DeFi lại bắt đầu thảo luận về nghịch lý của “phi tập trung”. Một đối tác của Dragonfly nói rằng, ngay cả trong hệ thống phi tập trung, nếu đủ nhiều người đồng ý, thì cũng có thể đóng băng tài sản. Sau đó, có người đã đáp lại ngay lập tức: “Vậy thì đây không phải là phi tập trung.”

Nhà nghiên cứu an ninh Suhail Kakar đưa ra kết luận đau lòng nhất: “Những thứ đã được kiểm toán cơ bản giống như chưa được kiểm toán. Mã rất khó, DeFi còn khó hơn.”

Ba tiêu chuẩn để sống sót

Các dự án DeFi có thể vượt qua vòng này trong tương lai sẽ không dựa vào APY cao để thắng, mà phải chứng minh ba điểm:

1. Vốn có thể xác minh (thật sự có thể tìm thấy tiền ở đâu)
2. Rủi ro có thể được tách biệt (một chuỗi bị nổ không ảnh hưởng đến chuỗi khác)
3. Quản trị có thể thực thi (thật sự có thể kịp thời cắt giảm tổn thất)

Đối với người dùng bình thường, nếu ngay cả việc tiền của mình đi đâu cũng không rõ, thì mua BTC và ngủ một giấc vẫn an tâm hơn.

Kết luận: Trong DeFi, rủi ro mà bạn hiểu gọi là cơ hội, còn lợi nhuận cao mà bạn không hiểu gọi là bẫy.