Pump và Dump là gì? Nhà đầu tư cần biết những điều này để không bị "ăn hành"

Question

Bạn có bao giờ thấy một đồng coin nào đó tăng chóng mặt trong vài tiếng, rồi chụp xuống không thương tiếc? Đó có thể chính là chiến dịch “bơm và xả” - pump and dump. Và nếu bạn mới vào thị trường crypto, đây là một bẫy cực kỳ nguy hiểm mà bạn cần hiểu rõ.

Pump là gì? Dump là gì?

Pump là hành động “bơm” giá bằng cách mua một lượng lớn coin trong thời gian ngắn, tạo ra nhu cầu giả tạo và đẩy giá tăng mạnh. Giá tăng này không phản ánh giá trị thực tế của dự án - nó chỉ là trò chơi tâm lý.

Dump là giai đoạn “xả” - những kẻ bơm sẽ bán tất cả coin họ đã mua lúc giá cao, khiến giá sụp đổ. Người vào muộn sẽ bị “ăn hành” - mất tiền.

Cặp đôi này hoạt động như thế này: gom hàng lúc giá rẻ → kích hoạt FOMO → giá lên → xả hàng → bom nổ → nạn nhân cắt lỗ.

Ai là kẻ thủ phạm?

Các “cá mập” - tức những cá nhân hoặc tổ chức nắm giữ vốn lớn - sẽ tổ chức nhóm trên Telegram hoặc Facebook để “lôi kéo” các nhà đầu tư mới. Họ tạo ra những bình luận ảo, khuyến khích, xuyên tạc tin tức để khích hoạt tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội).

Ví dụ thực tế

Tháng 5/2020, đồng Tierion (TNT) - một altcoin vô danh - tăng 45% từ $0.05 lên $0.11 trong vài ngày. Sau đó, chỉ 10 ngày sau, giá lao xuống $0.03, thấp hơn mức giá ban đầu. Không có news gì đặc biệt ngoài một vài lời đồn trên Facebook. Đó là pump and dump.

Tại sao pump dễ xảy ra trong crypto?

Thị trường crypto hiện vẫn thiếu các quy định pháp lý chặt chẽ, không giống thị trường chứng khoán. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các cá mập hoạt động dễ dàng hơn.

4 cách “thức thây” khi thấy pump đang xảy ra

1. Giá tăng bất thường trong vài giờ/ngày Nếu một coin vô danh bỗng dưng bay lên 50-100% trong thời gian ngắn, hãy cảnh báo. Không có gì là dễ như vậy.

2. Toàn bộ mạng xã hội đột ngột nói về nó Khi một đồng coin nhỏ bất ngờ xuất hiện trên toàn Telegram, Twitter, Facebook cùng lúc, đó là tín hiệu pump đang diễn ra. Chúng được tổ chức một cách bài bản.

3. Người nổi tiếng đột ngột mention Nếu một celebrity hoặc “chuyên gia” xuất hiện để khuyến khích mua một đồng coin vô danh, rất có khả năng họ được trả tiền hoặc đang tham gia vào kế hoạch pump.

4. Không có bất kỳ tin tức gì từ dự án Một dấu hiệu chắc chắn: giá tăng vọt nhưng không có update nào từ đội ngũ, không có partnership mới, không có milestone nào. Chỉ có tin đồn.

Cách bảo vệ bản thân

Trước khi bỏ tiền:

Nghiên cứu kỹ: Tìm hiểu về đội ngũ, whitepaper, roadmap, partnership thực tế
Kiểm tra lịch sử: Xem đồng coin này có từ lâu chưa, hay là con non mới lòi
Xem vốn hóa: Coin nhỏ (dưới $1 triệu market cap) là mục tiêu hàng đầu của pump

Khi giao dịch:

Không theo đám đông: Tâm lý đám đông là thứ mà những kẻ bơm tận dụng
Quản lý rủi ro: Không bao giờ đặt toàn bộ vốn vào một đồng coin
Ưu tiên top coins: BTC, ETH, các coin lớn có market cap cao - rất khó để pump

Kết luận

Pump and dump sẽ không bao giờ biến mất trong crypto - đó là bản chất của thị trường không được quản lý tốt. Cách tốt nhất là học cách nhận diện chúng, bảo vệ vốn của mình, và không bao giờ đợi trở thành nạn nhân. Hiểu rõ trò chơi này, bạn sẽ an toàn hơn.