Chính phủ Mỹ sắp khởi động lại, liệu Bitcoin có thể tái hiện câu chuyện tăng giá thần kỳ 290% năm 2019 không?

Mỹ viện lập pháp ngày 10 tháng 11 đã thông qua dự luật cấp ngân sách chấm dứt đóng cửa chính phủ với tỷ lệ 60 phiếu thuận và 40 phiếu chống, đánh dấu kết thúc của cuộc đình công liên bang kéo dài 40 ngày (lâu nhất trong lịch sử). Tin tức này đã khiến Bitcoin tạm thời vượt qua mốc 106.000 USD, nhưng sau đó đã giảm trở lại quanh mức 105.333 USD.

Thị trường đang theo dõi chặt chẽ liệu đà tăng 290% của Bitcoin sau khi chính phủ Mỹ tái hoạt động năm 2019 có thể lặp lại hay không, nhưng quy mô thị trường nghìn tỷ đô, cấu trúc thanh khoản do các tổ chức chi phối và khác biệt về môi trường vĩ mô khiến việc so sánh đơn giản gặp nhiều thách thức. Các nhà phân tích cho biết, nếu hiệu ứng tái khởi động chỉ đạt một nửa cường độ của năm 2019, Bitcoin có thể vọt lên mức 260.000 USD.

Nhìn lại quá khứ: Sự thật và hiểu lầm về đợt tăng giá năm 2019

Ngày 25 tháng 1 năm 2019, sau khi chính phủ Mỹ chấm dứt đình công, Bitcoin đã tăng từ 3.500 USD lên 14.000 USD trong vòng năm tháng, mức tăng 290%. Trường hợp này thường được xem là ví dụ điển hình về lợi ích của việc chính phủ tái hoạt động đối với tiền mã hóa, nhưng các yếu tố thúc đẩy đằng sau lại phức tạp hơn nhiều so với câu chuyện bề nổi. Thời điểm đó, Bitcoin vừa trải qua đợt giảm mạnh 80% cuối năm 2017, các thợ mỏ lớn đã đầu hàng quy mô lớn, các vị thế đòn bẩy bị thanh lý toàn bộ, thị trường rơi vào trạng thái “giá trị thấp nhất”. Quan trọng hơn, Ngân hàng Trung ương Mỹ (Fed) đột nhiên chuyển sang chính sách ôn hòa vào đầu năm 2019, Chủ tịch Powell tuyên bố sẽ chuyển từ chu kỳ tăng lãi suất sang “kiên nhẫn”, thúc đẩy lãi thực giảm xuống và đồng USD yếu đi, tạo môi trường lý tưởng cho các tài sản rủi ro.

Trong khi đó, hạ tầng thị trường tiền mã hóa vẫn còn sơ khai: ETF giao ngay chưa có, các tổ chức lưu ký mới bắt đầu hoạt động, thị trường phái sinh còn hạn chế về quy mô. Tình trạng “nguyên sơ” này lại tạo điều kiện cho các đợt bật tăng mạnh mẽ. Kế hoạch Facebook ra mắt Libra cũng góp phần thúc đẩy câu chuyện trong năm 2019. Chính phủ tái hoạt động chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên khi cộng hưởng với các yếu tố cơ bản tích cực này, chứ không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tăng giá. Khi thị trường cố gắng sao chép logic này, cần nhận thức rõ rằng động lực chính của năm 2019 đến từ “đáy tuyệt vọng + nới lỏng tiền tệ” chứ không phải việc giải quyết bế tắc ngân sách.

Cấu trúc thị trường năm 2025: Từ tài sản cạnh tranh đến trụ cột tài chính chính thống

So với năm 2019, thị trường tiền mã hóa hiện đã có bước chuyển đổi căn bản. Đến ngày 6 tháng 10 năm 2025, Bitcoin đạt đỉnh cao lịch sử 126.200 USD, dù sau đó do ảnh hưởng của đình công chính phủ mà giảm 20%, nhưng giá vẫn duy trì trên mức 105.000 USD, không còn rơi vào vực thẳm 3.500 USD như năm 2019. Độ sâu và phức tạp của thị trường ngày nay đã khác xa: ETF giao ngay nắm giữ hàng trăm tỷ USD, các công ty niêm yết đã phân bổ trái phiếu chính phủ với quy mô kỷ lục, thị trường cho vay tiền mã hóa đạt 736 tỷ USD (vượt đỉnh chu kỳ 2021 và gấp đôi năm 2019).

Quá trình tổ chức hóa này mang lại hai tác động trái chiều: một mặt, thanh khoản tăng, biến động giảm giúp thị trường ổn định hơn; mặt khác, các nhà đầu tư chuyên nghiệp quản lý rủi ro và chốt lời sẽ hạn chế đà tăng đột biến. Các hoạt động phòng hộ của nhà tạo lập thị trường, định giá qua thị trường phái sinh, chiến lược cân đối tài chính của doanh nghiệp đều khiến xu hướng giá trở nên “lý trí” hơn. Ngoài ra, vị trí của chu kỳ hiện tại hoàn toàn khác: lần giảm một nửa tiếp theo phải chờ đến năm 2028, còn năm 2019 chỉ còn chưa đầy một năm nữa là đến thời điểm này. Sự khác biệt về giai đoạn chu kỳ này đồng nghĩa với việc thị trường thiếu đi “bão tố hoàn hảo” như năm 2019.

So sánh dữ liệu chủ chốt: Môi trường thị trường năm 2019 và 2025

Tình trạng thị trường năm 2019

• Giá Bitcoin dao động: 3,500 USD đến 14,000 USD
• Quy mô ETF giao ngay: 0 USD
• Quy mô thị trường cho vay tiền mã hóa: khoảng 30 tỷ USD
• Chính sách của Fed: từ tăng lãi suất chuyển sang tạm dừng
• Thời điểm giảm một nửa còn khoảng 1 năm

Tình trạng thị trường năm 2025

• Giá Bitcoin dao động: 105,000 USD đến 126,200 USD
• Quy mô ETF giao ngay: trên 50 tỷ USD
• Quy mô thị trường cho vay tiền mã hóa: 736 tỷ USD
• Chính sách của Fed: hạn chế cắt giảm lãi suất (lạm phát 3.2%)
• Thời điểm giảm một nửa còn hơn 500 ngày

Phân hóa môi trường vĩ mô: Ràng buộc chính sách tiền tệ và hiệu ứng dữ liệu trễ

Bối cảnh vĩ mô năm 2025 khác biệt rõ rệt so với năm 2019. Thời điểm đó, Fed còn dư địa nới lỏng, lạm phát nhẹ nhàng và không có cú sốc ngoại lai lớn. Hiện tại, lạm phát vẫn duy trì ở mức cao 3.2%, chính sách thuế quan gây bất ổn, Fed bị hạn chế trong việc cắt giảm lãi suất thêm nữa. Trong thời gian chính phủ đóng cửa, các dữ liệu kinh tế quan trọng như CPI, số việc làm phi nông nghiệp bị gián đoạn, khiến thị trường thiếu căn cứ ra quyết định, tạo ra “khoảng trống dữ liệu” thúc đẩy dòng vốn chảy vào Bitcoin và vàng như các tài sản chống lạm phát.

Khi chính phủ mở cửa trở lại, dữ liệu kinh tế sẽ dần ổn định, quy trình phê duyệt các quy định mới (như hồ sơ ETF mới) sẽ tiếp tục, qua đó giảm bớt phần nào sự bất ổn của thị trường. Tuy nhiên, quá trình này giống như “loại bỏ yếu tố tiêu cực” hơn là “bổ sung yếu tố tích cực”. Các dự đoán của thị trường qua Polymarket cho thấy xác suất chính phủ mở cửa đạt 87%, nhưng điều này đã phần nào phản ánh vào giá. Các dữ liệu CPI sắp công bố sẽ là thước đo quan trọng để kiểm tra khả năng duy trì đà bật tăng, trong khi công cụ CME FedWatch cho thấy xác suất cắt giảm lãi suất tháng 12 là 63%, nếu dữ liệu thực tế vượt kỳ vọng, có thể tạo thêm động lực tăng.

Triển vọng thực tế: Từ 400,000 USD đến cấu trúc tăng trưởng có tổ chức

Việc áp dụng mô hình tăng giá của năm 2019 một cách máy móc sẽ dẫn đến dự báo Bitcoin đạt 413,000 USD trong vòng sáu tháng, nhưng cách dự đoán này bỏ qua ba giới hạn chính: thứ nhất, các nhà đầu tư tổ chức (như các nhà đầu tư ETF, doanh nghiệp) sẽ chốt lời dần trong quá trình tăng; thứ hai, hoạt động phòng hộ qua thị trường phái sinh sẽ hạn chế biến động cực đoan; thứ ba, nhà đầu tư bán lẻ đã phần nào rút vốn tại mức 126,000 USD, việc tham gia trở lại quy mô lớn đòi hỏi phải có các yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ hơn. Các kịch bản hợp lý hơn là điều chỉnh hiệu ứng năm 2019 — nếu tái khởi động mang lại một nửa mức tăng tương đối, mục tiêu sẽ quanh 260,000 USD; nếu chỉ một phần ba, khoảng 200,000 USD (tăng 97%).

Các kịch bản này giả định rằng việc chính phủ mở cửa chủ yếu cải thiện tâm lý thị trường cục bộ, chứ không mở ra một chu kỳ tăng trưởng mới toàn diện. Để Bitcoin duy trì đà tăng liên tục, cần dòng vốn ETF chảy vào nhanh hơn, việc doanh nghiệp áp dụng rộng rãi hơn và quy định rõ ràng hơn, chứ không chỉ dựa vào đòn bẩy. Đặc biệt, đề xuất của Trump về việc phát hành phiếu hoàn thuế 2.000 USD có thể kích thích thị trường như các biện pháp kích thích trong đại dịch. Tuy nhiên, khả năng đạt mức 400,000 USD là rất thấp trừ khi có các yếu tố vĩ mô vượt xa kỳ vọng của chính phủ.

Kết luận

Việc chính phủ Mỹ chấm dứt đình công rõ ràng đã loại bỏ một yếu tố bất định khỏi thị trường tiền mã hóa, nhưng đến năm 2025, Bitcoin đã không còn là “tài sản cạnh tranh” nữa. Quá trình tổ chức, chuyên nghiệp hóa và mở rộng quy mô đã giúp thị trường trưởng thành hơn, nhưng cũng làm giảm khả năng xảy ra các đợt bật tăng đột biến. Các nhà đầu tư cần chú ý dòng vốn ETF, tiến trình quy định và dữ liệu vĩ mô như ba động lực chính của cấu trúc thị trường, thay vì quá phụ thuộc vào các so sánh quá khứ. Tương lai dài hạn của Bitcoin vẫn phụ thuộc vào cân bằng cung cầu, còn việc chính phủ mở cửa chỉ loại bỏ một trở ngại ngắn hạn chứ không tạo ra nhu cầu mới căn bản, nên tác động sẽ không kéo dài lâu.